ΠΕΣ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΚΟΥΒΕΝΤΑ ΡΕ ΜΑΛΑΚΑ! #5 : DOOM…

by Αντρέι Κοτσεργκίν

Κατά καιρούς εδώ στο Bat Country δεν έχουμε διστάσει να βγάλουμε το “φτυάρι” ώστε να θάψουμε τις ανοιχτές υποθέσεις που έχουμε με κάποιες ταινίες που απλά ΔΕΝ τις γουστάρουμε…

Και όμως διάολε να που μερικές από αυτές τις ταινίες κατόρθωσαν , με κάποιον ή κάποιους πολύ συγκεκριμένους τρόπους, να κερδίσουν ένα μικρό κομμάτι της εκτίμησης μας μέσα από μια σκηνή ή με κάποιο κομμάτι της θεματολογίας τους.

Μέσα από το ‘Πες…’ θα αναλύουμε λεπτομερώς αυτό το ‘κάτι‘ που στάθηκε ως αμετακίνητο εμπόδιο στην πρόθεση μας να θάψουμε παντελώς μια ταινία.

Απόψε “μιλάμε” για το DOOM, του σκηνοθέτη Andrzej Bartkowiak…

“Η νούμερο ένα αιτία της μειωμένης παραγωγικότητας στις επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο…”

Έτσι προέβλεπε, το 1993, ότι θα εξελιχθεί η κυκλοφορία του αυθεντικού DOOM ένα δελτίο τύπου της id Software, της εταιρείας που κατασκεύασε αυτό το κολασμένο και ολέθριο Shoot em~up φεστιβάλ Gore και βίας.

Και έτσι και έγινε…

Οι διευθυντές και οι επόπτες κάθε γραφείου, καταστήματος ή εταιρείας είχαν κουραστεί να πασχίζουν να ξεκολλήσουν τους υπαλλήλους τους από την οθόνη του υπολογιστή. Οι δουλειές “πήγαν πίσω” επειδή ο μέσος ρεμπελος υπάλληλος είχε σκαλώσει άσχημα με το να ξεκληριζει ορδές από αιμοδιψείς δαίμονες και τέρατα !

Δεν θα επεκταθώ σε μια εκτενή ανάλυση του video game διότι θα χρειαζόταν ένα ολόκληρο άρθρο αποκλειστικά για αυτό τον σκοπό. Δεσμεύομαι μάλιστα να το γράψω σύντομα αυτό το άρθρο. Προς το παρόν ας αρκεστούμε στο ότι το πρώτο DOOM άλλαξε αλλά και εξέλιξε ριζικά τα FPS (και όχι μόνο) video games αλλά και στην αίσθηση που σου άφηνε όταν αναβες το pc σου ώστε να το “λιώσεις” :

Την ένοχη αίσθηση ότι έκανες κάτι το “απαγορευμένο”!

Το ορίτζιναλ DOOM δεν άλλαξε μόνο την ιστορία και την πορεία του gaming και της βιομηχανίας αλλά εξελίχθηκε και σε δημοφιλεστατο και μακροχρόνιο franchise. Έφερε έναν σκασμό λεφτά και κατά συνέπεια κάποτε θα έφτανε η αναπόφευκτη στιγμή να δούμε μια live Action μεταφορά του στην μεγάλη οθόνη.

Η μοιραία μέρα έφτασε στα μέσα του Οκτώβρη του 2005…

Από το 95 και ύστερα από την επιτυχία του DOOM II το Hollywood ήθελε να γυρίσει ένα φιλμ βασισμένο στο Game. Όμως ένα αληθινό περιστατικό με πιστολίδι / σφαγή σε ένα λύκειο των Η. Π. Α. αλλά και το γεγονός ότι κανένα από τα σενάρια που είχαν οι παραγωγοί στα χέρια τους δεν κρίθηκε “της προκοπής” ανάγκασαν το πρότζεκτ να μπει στην “κατάψυξη” για πολλά χρόνια. Τελικά στις αρχές των 00s η Universal άναψε το πράσινο φως και προσέγγισε αρχικά τον Arnold Schwarzenegger ώστε να παίξει τον εμβληματικό, λιγομίλητο και βλοσυρο “DOOM Guy”. O Τιτάνας αρνήθηκε και ύστερα από άρνηση και του Vin Diesel ο ρόλος προτάθηκε στον Dwayne Johnson.

Εκείνη την εποχή ο Dwayne δεν είχε αποκτήσει το σταριλικι που τον διακρίνει σήμερα. Για τους περισσότερους από μας ήταν ακόμη ο “The Rock“, ένας θηριώδης παλαιστής που αλειφονταν με λάδια και έβγαινε στο ρινγκ του WWE φορώντας δερμάτινο βρακι και ουρλιαζοντας “If Something Smeeeels… Then The Rock is Cooking!”…

Τελικά και ο Dwayne απέρριψε τον ρόλο του ήρωα καθώς προτίμησε εκείνον του “Sarge“. Ενός έμπειρου και ικανου λοχί που σταδιακά βυθίζεται στην τρέλα και το σκοτάδι. Ο Dwayne γούσταρε να πειραματιστει με έναν πιο σκοτεινό ρόλο και εδώ συναντάται το σπάνιο παράδοξο του να παίζει ο “The Rock” τον Villain της ταινίας.

Ο Karl Urban, ένας τίμιος εργάτης της τηλεόρασης και του σινεμά, που τότε ακόμη δεν είχε αποκτήσει το nerd / pop στάτους που απολαμβάνει σήμερα, ανέλαβε τον ρόλο του Doom Guy και έκανε σχετικά αξιόλογη δουλίτσα. Το σενάριο δεν του δίνει τίποτε ώστε να πιαστεί ερμηνευτικά αλλά χάρη στο χάρισμα και την παρουσία του σε κρατάει ως ήρωας. Είναι ένας εντελώς μονοδιάστατος χαρακτήρας αλλά οκ στην τελική και ο Doom Guy ποτέ του δεν υπήρξε “η ψυχή του πάρτι“!

Ανάμεσα τους συναντάμε και την πάντοτε creepy και μοχθηρη μορφή που ακούει στο όνομα Richard Brake…

O Brake παίζει έναν ανώμαλο και γλιτσερο κομάντο / τοξικομανη αλλά το σενάριο τον σπαταλα εντελώς.

Οι συμπληρωματικοι κομάντος / χαρακτήρες είναι όλοι τους κακέκτυπα εκείνων των macho τυπαδων που απολαύσαμε στο PREDATOR φιλμ του 1987. Σε αντίθεση με την ομάδα του Dutch αυτή του Sarge αποτελείται από εντελώς αδιάφορους και αναλώσιμους στρατιώτες. Δεν φέρουν πάνω τους έστω και ένα χαρακτηριστικό ώστε να ξεχωρίζουν κάπως μεταξύ τους. Το “χτίσιμο χαρακτήρα” εδώ μεταφράζεται σε έναν θρησκοληπτο στρατιώτη που χαρακωνεται επειδή του ξέφυγε μια βρισιά και σε έναν τύπο που απλά γουστάρει να παίζει ρετρό βιντεοπαιχνίδια…

Το DOOM πασχίζει να μιμηθεί το φιλμ του John McTiernan τόσο σε σκηνοθετικό ύφος όσο βάζοντας και τον Dwayne να ξεπατικωνει εμβληματικές ατάκες του Arnold, παραφραζοντας τες σε φάση , “If it breathes: KILL IT!… ”. Δεν τα καταφέρνει ιδιαίτερα καλά.

Το φιλμ αυτό λειτουργεί λες και είναι ένα ripoff B~Movie του “Κυνηγού” ενώ στην πραγματικότητα είναι μια παραγωγή που κόστισε πάνω από 60 εκατομμύρια για να γυριστεί. Τουλάχιστον οι Ιταλιανικες αντιγραφές του PREDATOR στα 80s και στις αρχές των 90s ήταν όντως φτηνιάρικες και πολλές από αυτές έβγαζαν μια So Bad, it’s Good αισθητική. Το DOOM πάλι στην μεγαλύτερη διάρκεια του είναι απλά “Bad“.

O Andrzej Bartkowiak πριν το γυρίσει στην σκηνοθεσία είχε εργαστεί ως cinematographer δίπλα σε καλούς σκηνοθέτες και σε ταινίες όπως είναι τα TWINS, FALLING DOWN και SPEED. Το ντεμπούτο του ως σκηνοθέτης, το ROMEO MUST DIE του 2000, μας έδειξε (χωρίς να ναι κάτι το φοβερό) ότι το μάτι του έκοβε στο στήσιμο Action σκηνών. Στον αντίποδα φαινόταν ότι είχε ένα θεματακι με το editing και στο DOOM το θεματακι αυτό εξελίσσεται σε ύψιστο πρόβλημα.

Το μοντάζ του DOOM είναι πραγματικά άθλιο και τίγκα στα ενοχλητικά Jump Cuts και την τρεμαμενη κάμερα. Οκ σε ένα First Person Shooter η κάμερα είναι αναμενόμενο και λογικό να τρέμει όμως σε μια ταινία ή χρήση αυτής της τεχνικής μπορεί να επιφέρει επιπονες συνέπειες, με την λάθος προσέγγιση. Σε αντίθεση με τα games η ταινία υποφέρει από έλλειψη ρυθμού. Είναι λες και ο Bartkowiak δεν ξέρει πως να στήνει σεκάνς δράσης. Και μιλάμε για τον ίδιο τύπο που βοήθησε πριν από λίγα χρόνια να γυριστεί το SPEED, μια από τις κορυφαίες και πιο γρήγορες Action ταινίες του σύγχρονου σινεμά!

Σαν να μην έφταναν αυτά το φιλμ στο μεγαλύτερο μέρος της διάρκειας του είναι βυθισμένο σε μια σκοταδιλα, με αποτέλεσμα να μην μπορείς να διακρίνεις και πολλά πράγματα. Τα Kills και το Gore κυμαίνονται σε, απρόσμενα, χαμηλά επίπεδα.

Είναι λες και το DOOM φιλμ σε βάζει να παίζεις σε “I’m too Young to Die” λεβελ δυσκολίας.

Πέραν της κακής σκηνοθεσίας και των (βαρετά) B~Movie ερμηνειών το φιλμ αυτό έχει ένα σενάριο που ρίχνει κωλοδαχτυλο κατευθείαν μες τα μούτρα των gamers / οπαδών …

Η πλοκή στέλνει μια ομάδα από Space Marines στον Άρη. Εκεί καλούνται να μπουν σε Καραντίνα και να πασχίζουν να διασώσουν κάτι επιστήμονες και να ξετυλίξουν το μυστήριο της εξαφάνισης τους.

Σεναριακα και αισθητικά το φιλμ αντλεί αρκετή έμπνευση από το DOOM #3, του 2003. Το game αυτό έφερε την Κόλαση επάνω στην επιφάνεια του Άρη και στο φινάλε έστελνε εσένα μέσα στα καυτά και φρικαλεα σωθικά της. Ήταν ένα game φίσκα στην αδρεναλίνη, το σασπένς και το μυστήριο. Είχε μάχιμα και ευρηματικά Jump Scares και σε εγκλωβιζε σε πραγματικά σκοτεινά και κλειστοφοβικα σκηνικά, στα οποία έπρεπε να επιβιώσεις από τις επιθέσεις τρομερων και αποκρουστικων πλασμάτων. Στην ταινία πάλι το Κολασμενο αυτό concept πετιέται κάπου στο διάστημα και την θέση του παίρνει μια κλισέ “Biohazard” πλοκή. Ο περίφημος τηλεμεταφορεας του DOOM εδώ απλά είναι ένα σημείο αναφοράς και τίποτε περισσότερο.

Οι “δαίμονες” διαστρεβλωνονται σε “ζόμπι” και τέρατα τα οποία οφείλονται στην ύβρις που διέπραξαν οι επιστήμονες της εγκατάστασης. Οι τύποι αυτοί πειραματιζονταν με εξωγήινο DNA, που το βρήκαν κάπου στα έγκατα του Άρη, με σκοπό να δημιουργήσουν μια “Super φυλή” και προφανώς το πείραμα πήγε εντελώς στραβά…

Δίχως λόγο και αιτία οι δύο σεναριογράφοι άλλαξαν την βασική ιδέα της DOOM ιστορίας και την “εξέλιξαν” σε ένα κακό Μπασταρδεμα από ταινίες με ζόμπι και μεταλλαγμένα τέρατα. Δεν μπήκαν καν στον “κόπο “να προσδώσουν σατιρικες πινελιές στην πλοκή τους. Αντίθετα βάζουν κάθε λίγο και λιγάκι τους ήρωες τους να μας εξηγούν πράγματα και καταστάσεις μέσα από κακογραμμένους και “φτηνους” διαλόγους, που είναι φίσκα στο exposition. Και αυτό ενώ στην πραγματικότητα η ταινία δεν μας παρουσιάζει το παραμικρο πράγμα που θα μας δυσκολέψει ως προς την ερμηνεία του ή έστω θα μας αναγκάσει να θέλουμε να μάθουμε περισσότερα πραγματάκια γύρω από αυτό. Που να πάρει εξαρχής κανένας οπαδός του DOOM δεν έδινε έστω ένα δολάριο ώστε να δει μια “DOOM” ταινία με φλυαρες “επιστημονικές και φιλοσοφικές” προεκτάσεις στο (κάκιστο ) σενάριο της.

Το DOOM ήταν μια ακόμη ολεθρια μεταφορά ενός λατρεμένου και καλού Video Game στην οθόνη. Βγαίνοντας στις αίθουσες φλοπαρε αλλά ευτυχώς δεν αποτέλεσε “GAME OVER” για τις καριέρες των Karl Urban και Dwayne Johnson. Ο Richard Brake πάλι δεν μάσησε όπως και να χει διότι έχει επιβιώσει και μέσα από πολύ χειρότερες παραγωγές!

Βέβαια μόλις θυμήθηκα ότι απόψε σκοπός είναι να μην “θάψουμε” το DOOM (κάτι που τελικά το κάναμε όπως και να χει!) αλλά να τιμήσουμε εκείνο το ένα ή και περισσότερα θετικά του στοιχεία. Και διέκρινα στο φιλμ δύο τέτοια!

Το πρώτο είναι αυτή η επική γκριμάτσα που σχηματίζεται στην φάτσα ενός “Βράχου” την στιγμή που πιάνει επιτέλους στα χέρια του το περίφημο BFG…

Το χαμόγελο ικανοποίησης και καυλας του Sarge, ενώ ανακαλύπτει την απόλυτη προέκταση της πουτσας και του machismo του, αντανακλά απόλυτα την διάθεση μας κάθε φορά που ως Gamers εντοπίζουμε το σήμα κατατεθέν “κανόνι” του DOOM σε κάποια από τις πίστες!

Πάντως ο σκηνοθέτης κατορθώνει να “καταστρέψει” γρήγορα και ολοκληρωτικά (και) αυτό το συναίσθημα καθώς σε ολόκληρο το φιλμ το BFG χρησιμοποιείται μόλις δύο φορές και στις δύο περιπτώσεις απλά προξενεί μια γαμημενη τρύπα, επάνω σε έναν γαμημενο τοίχο…

“Big Fuckin Gun ~ No Fuckin Use…”

Και κάπως έτσι φτάνουμε στο αποκορύφωμα του DOOM και την σκηνή που οι περισσότεροι από εσάς γνωρίζατε εξαρχής ότι θα αποτελέσει το αντικείμενο της αποψινής μελέτης μας…

Φυσικά αναφέρομαι σε εκείνη την γαματη FPS σεκάνς δράσης / ΜΑΚΕΛΕΙΟ που μας έρχεται προς το φινάλε!

Η σεκάνς αυτή είναι ίσως το μοναδικό καλογυρισμενο σημείο της ταινίας. Έχει πέσει κόπος και μεράκι ώστε να γυριστεί. Μοιάζει να ανήκει σε εντελώς διαφορετική ταινία! Κάτι που εξηγείται και από το γεγονός ότι δεν την γύρισε ο Bartkowiak καθώς την ανέλαβε εξολοκλήρου ο Jonn Farhart, ο υπεύθυνος ειδικών εφέ του φιλμ. Ίσως αν ο δεύτερος είχε γυρίσει από μόνος του και την υπόλοιπη ταινία η μοίρα του DOOM να μην ήταν τόσο ολεθρια.

Για να σχεδιαστεί η σκηνή χρειάστηκαν τρεις ολόκληροι μήνες προετοιμασίας και δεκατέσσερις ημέρες γυρισμάτων. Αποτελεί ένα κράμα από μαχιμα πρακτικά εφέ και μακιγιάζ (μια ακόμη προσφορά του θρυλικού Stan Winston), τιμίου CGI (για τα δεδομένα των 00s), κλειστοφοβικων / πρακτικών σκηνικών και μιας χορογραφίας που την συνέθεσαν ικανότατοι κασκαντέρ.

Η POV τεχνική που εφάρμοσε ο Farhart ήταν πειραματική για την εποχή και αρκετά ζόρικη. Με το πέρασμα των ετών αποτέλεσε ύψιστη έμπνευση για ταινίες τύπου HARDCORE HENRY, ένας “Σκληρός Καργιολης” που δεν μπόρεσα να τον ολοκληρώσω ποτέ μου!

Η FPS σεκάνς δεν ξεχώρισε μονάχα με την ποιότητα και την γραφική / Ultraviolent και cool αισθητική της αλλά μέχρι και σήμερα είναι το πρώτο και ίσως και το τελευταίο πράγμα που θυμούνται οι θεατές από το κινηματογραφικο DOOM.

Είναι η κρίσιμη στιγμή που εξασφαλίζει παρηγοριά στους οπαδούς σχεδόν πειθοντας τους ότι δεν βγήκαν εντελώς “νηστικοί” μέσα από την σκοτεινή αίθουσα, όχι του δωματίου τους αλλά αυτή του σινεμά!

Λειτουργεί ως ένα γαματο γράμμα αγάπης απέναντι σε ένα ιστορικό Video Game ενώ είναι και μια μικρή έκλαμψη σκηνοθετικής “ποιότητας” μέσα σε μια όχι ιδιαίτερα καλή ταινία…