BLUE THUNDER : Η απογείωση του 80s machismo.

by Αντρέι Κοτσεργκίν

Στο BLUE THUNDER , του 1983, ο Roy Scheider είναι ο άντρας με το φουλ τυπικό Αμερικάνικο όνομα ‘Frank Murphy’...

O Frank , βετεράνος του Βιετνάμ , εργάζεται ως μπάτσος / πιλότος στο αστυνομικό τμήμα Metropolitan. Όπως κάθε μπατσοταινία των 80s έτσι και σε αυτό το φιλμ ο macho ήρωας μας καλείται να ‘σπάσει την παρθενία’ ενός rookie συνεργάτη. Παραδόξως ο Richard Lymangood (Daniel Stern) αν και ‘ψάρακας‘ αποδεικνύεται ένας αρκετά συμπαθής και ικανός συνεργάτης . Οι Murphy και Lymangood καταλήγουν να περάσουν την πρώτη τους νύχτα μαζί καβάλα σε ένα ελικόπτερο , να περιπολούν τους δρόμους και τις ταράτσες του Λος Άντζελες αλλά και …παίρνοντας μάτι μια δασκάλα της γιόγκα που το διαμέρισμα της έχει εξελιχθεί σε μια από τις αγαπημένες ‘στάσεις για περιπολία‘ ενός ολοκλήρου αστυνομικού τμήματος !

Όμως το μπανιστήρι θα διακοπεί απότομα καθώς το ιπτάμενο δίδυμο καλείται να ερευνήσει ένα πιστολίδι που διεξάγεται μερικά τετράγωνα πιο πέρα. Κατά την διάρκεια της συμπλοκής ο Frank χάνει , προσωρινά , τον έλεγχο του ελικοπτέρου αφού βίαιες και ένοχες αναμνήσεις από την τουρνέ του στο Βιετνάμ εξακολουθούν να βασανίζουν το μυαλό του. Τελικά ο πιλότος κατορθώνει να χαλιναγωγήσει τόσο το μυαλό όσο και το ελικόπτερο του και βοηθά τους συναδέλφους στο έδαφος να εξουδετερώσουν τους πιστολάδες. Πάντως δεν πρόλαβε να σώσει και τον στόχο τους, μια γυναίκα που στην συνέχεια μαθαίνουμε ότι εργάζονταν ως δημοτική σύμβουλος.

Μερικές μέρες ύστερα από το περιστατικό ο αρχηγός του Frank , τον οποίο υποδύεται ο τιτάνας Warren Oates, τον προσκαλεί στην έρημο Μοχάβε ώστε να παρακολουθήσουν την δοκιμαστική πτήση ενός χαι-τεκ στρατιωτικού ελικοπτέρου το οποίο υποτίθεται ότι προορίζεται ‘αποκλειστικά‘ για αστυνομική χρήση και ως ένα μέσο καταστολής απέναντι σε οργισμένους πολίτες , στην διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1984. Προφανώς ένα ελικόπτερο τελευταίας τεχνολογίας που είναι εξοπλισμένο με θερμικά σκάνερ, σούπερ ευαίσθητα μικρόφωνα και με έναν οπλισμό που θα τον ζήλευε μέχρι και ο Εξολοθρευτής ΔΕΝ φτιάχτηκε απλά ώστε να ‘επιτηρεί διαδηλώσεις’…

Βλέποντας την δοκιμαστική πτήση / επίδειξη δύναμης του ‘The Special ‘ , γνωστό και με το παρατσούκλι ‘Blue Thunder’ , ελικοπτέρου ακόμη και ο βετεράνος Frank Murphy μένει μαλάκας μπροστά στην δύναμη πυρός και την ευελιξία του. Ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη αποτελεί και η ταυτότητα του άντρα που πιλοτάρει αυτό το ‘θηρίο‘. Βλέποντας τον πρώην εκπαιδευτή του , αλλά και την ‘νέμεση‘ του , Cochrane ( τον οποίο ενσαρκώνει ένας φουλ ξιπασμένος και μούλος Malcolm McDowell ) o Frank αρχίζει να υποφέρει ακόμη πιο έντονα από το ptsd που τον καταδιώκει ύστερα από την επιστροφή του από το Βιετνάμ. Οι δυο άντρες έχουν αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς στην μέση ενώ στην πορεία ο ήρωας μας αρχίζει να κάνει κάποιες συνδέσεις ανάμεσα στο ‘Blue Thunder’ , τον Cohrane και το ‘μαφιόζικο χτύπημα’ που κόστισε σε μια γυναίκα την ζωή της…

Στα 70s ο σεναριογράφος Dan O’Bannon , πριν καταλήξει να γράψει το σενάριο του ALIEN και στείλει τις κραυγές μας να σπάνε την σιωπή του διαστήματος, μοιράζονταν ένα διαμέρισμα παρέα με τον συνάδελφο του Don Jakoby σε μια περιοχή του Hollywood όπου μπατσικά ελικόπτερα έκαναν συνεχώς περιπολίες. Οι δυο φίλοι αποφάσισαν να γράψουν ένα σενάριο επάνω σε αυτό το φαινόμενο και μέσα από τις σελίδες του ‘πέταξε‘ το BLUE THUNDER. Το προσχέδια κινούνταν σε πολιτικά φορτισμένο ύφος. Λειτουργούσε ως μια καυστική επίθεση ενάντια στην αστυνομοκρατία και τον έλεγχο των πολιτών μέσα από χαι-τεκ τεχνολογίες και εξοπλισμούς. Τελικά ύστερα από μερικές αλλαγές το φιλμ κατέληξε να ελίσσεται ανάμεσα στο Action και το θρίλερ και να διακρίνεται από μια Buddy Cop αισθητική. Όσον αφορά την σάτιρα ή την κριτική αυτά κατέληξαν να χαθούν κάπου στους αιθέρες ώστε να δώσουν χώρο στο θέαμα και το machismo.

O Roy Scheider προφανώς λόγω παρουσιαστικού μπαίνει άνετα σε mode macho μπάτσου και πιλότου. Αλλά ο συγκεκριμένος ηθοποιός από εποχής JAWS είχε δείξει ότι έχει την ικανότητα να ντύνει τους σκληροτράχηλους χαρακτήρες του και με μια θνητότητα. Τους έκανε να δείχνουν κάπως ευάλωτοι και προβληματικοί , ώστε να μπορείς να ταυτίζεσαι μαζί τους, ενώ ταυτόχρονα σου έβγαζε και γνήσια συμπάθεια. Στο αρχικό σενάριο οι O’Bannon και Jakoby σκιαγραφούσαν τον χαρακτήρα του ως έναν ολότελα προβληματικό άντρα που αφήνεται ολοκληρωτικά στην τρέλα του και μέσω του ‘Blue Thunder’ τρομοκρατεί και καταστρέφει μια ολόκληρη πόλη. Μάλιστα στο φινάλε αυτής της εκδοχής ο Frank Murphy καταρρίπτεται από τα F-16s του θείου Σαμ !

Τελικά οι σεναριογράφοι έκριναν ότι ένας ήρωας με ptsd που μπλέκει σε μια περιπέτεια απόδοσης δικαιοσύνης αλλά και προσωπικής εξιλέωσης θα ήταν σαφέστατα πιο αρεστός στον μέσο θεατή…

Βασικός ανταγωνιστής του Roy εδώ είναι ο Malcolm McDowell . O ‘Καλιγούλας‘ για ακόμη μια φορά φαντάζει εντελώς ξιπασμένος και στάζει από μοχθηρία. Η ‘βεντέτα‘ που άνοιξαν οι δυο άντρες στο Βιετνάμ δεν έχει ξεχαστεί και ο Cochrane θα κάνει ότι περνάει από το χέρι πηδάλιο του ώστε να αποδείξει στον Roy ότι είναι ένας ‘δειλός που δεν είχε καμία θέση στο Βιετνάμ‘ , ενώ παράλληλα θέλει να σπρώξει κάτι ύποπτες ατζέντες που σχετίζονται άμεσα με το ‘Blue Thunder‘. O McDowell ζορίστηκε αρκετά με τον ρόλο του καθώς τρέφει μια απίστευτη φοβία για τις πτήσεις. Μάλιστα σχεδόν κάθε φορά που ολοκλήρωνε ένα εναέριο γύρισμα αμέσως μετά ξέρναγε στο έδαφος… Η δυσφορία του διακρίνεται ξεκάθαρα στην μεγάλη τελική μάχη με ελικόπτερα , στην τρίτη πράξη , όπου η φάτσα του παίρνει κάτι γκριμάτσες . Όπως και να χει για ακόμη μια φορά ο Malcolm McDowell εξυψώνει έναν χαρακτήρα χωρίς καν να έχει στα χέρια του ένα σενάριο που θα τον αναδεικνύει .

Ο Cochrane είναι απλά ένας ακόμη υπερόπτης και άπληστος Μαλάκας που δεν θα διστάσει να θυσιάσει ανθρώπινες ζωές ώστε να τα κονομήσεις και για να ικανοποιήσει τους ανωτέρους του και ο McDowell αξιοποιεί πλήρως το υλικό που του δίνεται.

Αρκετά τίμια παρουσία αποτελεί και ο Daniel Stern που παίζει έναν rookie μπάτσο που όμως είναι έξυπνος , ικανός , συμπαθέστατος και αστείος δίχως όμως να αναλώνεται σε αναίτιο comic relief στοιχείο. Μιλάμε για μια πραγματικά σπάνια απεικόνιση συνεργάτη σε ταινία που λειτουργεί και ως Buddy Cop !

Ο σκηνοθέτης John Badham κάνει ακριβώς όλα όσα χρειάζεται να γίνουν ώστε να αναδείξει το μήνυμα της ταινίας.

Ποιο είναι αυτό ακριβώς ?

Macho άντρες με τεράστιους εγωισμούς καβαλάνε ελικόπτερα που φαντάζουν ως η ιδανική προέκταση τόσο του εγωισμού όσο και της πούτσας τους και ξεκινάνε να σκορπάνε εναέριο ΜΑΚΕΛΕΙΟ εις βάρος μιας ολόκληρης πόλης !

Η δουλειά που έχει γίνει στα εναέρια πλάνα και τα stunts είναι μαστόρικη ενώ και η μουσική του Arthur Rubinstein σε κρατάει στην τσίτα !

Οπτικά το ‘Blue Thunder‘ ελικόπτερο δείχνει cool , σαγηνευτικό αλλά και απίστευτα φονικό ταυτόχρονα. Οι εναέριες μονομαχίες , οι καταδιώξεις και η ‘παρακολούθηση‘ μιας δασκάλας γιόγκα γράφουν μάχιμα στην οθόνη. Βέβαια ύστερα από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου ο Αμερικανός θεατής ίσως να νιώσει ένα σκίρτημα καθώς παρακολουθεί ένα ελικόπτερο να πέφτει επάνω σε έναν ουρανοξύστη…

Αλλά για τα δεδομένα των 80s o John Badham παρέδωσε μια απόλυτα στιβαρή ταινία δράσης που κατόρθωνε να μην γίνεται Over The Top , απέφευγε την campιλα και αντίθετα διακρίνονταν από δυναμισμό και κομπλέ χιούμορ.

Ο σκηνοθέτης αποδίδει μάχιμα και τις σχέσεις που μοιράζεται ο ήρωας τόσο με έναν νέο συνεργάτη όσο και με έναν παλιό εχθρό ενώ επιτρέπει και στην Candy Clark να ‘σπάσει‘ , έστω και για ελάχιστες σκηνές, όλη την machίλα που διακρίνει την ιστορία και να προβεί σε κάνα δυο δυναμικές ενέργειες. Τίμια εμβάθυνση γίνεται και στο ptsd από το οποίο υποφέρει ο ήρωας. Έχουμε βίαια flashbacks από το Βιετνάμ ενώ ο Frank Murphy παίζει να έχει το πιο macho ‘πιεσόμετρο‘ όλων των εποχών !

Οι μοναδικές ‘αναταράξεις‘ που εντοπίζω σε σενάριο και σκηνοθεσία έχουν να κάνουν κυρίως με το γεγονός ότι το φιλμ τελικά προτίμησε να διατηρήσει μια εντελώς ουδέτερη στάση ως προς την ύπαρξη του στρατιωτικού ελικοπτέρου και την σκοπιμότητα της . Οι δημιουργοί του BLUE THUNDER επέλεξαν να πετάξουν σε πιο safe ,καθόλου προβοκατόρικους , αιθέρες όμως η έλλειψη κοινωνικοπολιτικού μηνύματος αναπληρώνεται και με το παραπάνω από ένα γαμάτο ελικόπτερο που προξενεί γαμάτες καταστροφές και περιστρέφεται γύρω από ένα ακόμη πιο γαμάτο cast. Η δεύτερη ένσταση μου αφορά το φινάλε στο οποίο ο ηρωικός Frank Murphy αφού έχει σώσει το L.A. από τον ‘Death from Above’ Malcolm McDowell κρίνει ότι είναι καλή ιδέα να ‘παρκάρει‘ το ‘Blue Thunder’ μπροστά από ένα διερχόμενο τρένο ώστε να μπορέσει να το καταστρέψει…

Ναι η σκηνή αυτή είναι απολαυστικά καταστροφική όμως ίσως να έρχεται σε απόλυτη αντίθεση με έναν χαρακτήρα που προηγουμένως , επί σχεδόν 100 λεπτά, έδωσε όλο του το είναι ώστε να μην επιτρέψει σε έναν στρατόκαυλο και ‘κουρδισμένο’ Malcolm McDowell να ισοπεδώσει ολομόναχος μια ολόκληρη πόλη .

To BLUE THUNDER σημείωσε τίμιες πτήσεις επάνω από το Box Office του 83, δεν αποθεώθηκε από τους κριτικούς αλλά ικανοποίησε σε μεγάλο βαθμό τους θεατές με αποτέλεσμα να βγει και μια spinoff τηλεοπτική σειρά , από την οποία πάντως δεν νομίζω να τσεκάρω ούτε καν …τον πιλότο !

Εδώ έχουμε μια 80s κινηματογραφική πτήση που λειτουργεί ως προάγγελος της μπλοκμπαστερικής εποχής που θα ‘τίναζε‘ μια δεκαετία αργότερα το Hollywood, δίχως όμως να κατακλύζεται η οθόνη σου από την υπερβολή και την ηλιθιότητα που διακρίνει αρκετές φορές αυτού του είδους το σινεμά.

Πετώντας ανάμεσα σε όλα τα παραπάνω το BLUE THUNDER με έκανε και να αναρωτηθώ τελικά τι ρόλο βάραγε εκείνο το περίφημο ‘Ζέπελιν ‘ στους Ολυμπαικούς Αγώνες του 2004 ?