PASSENGER 57 : Ο “Επιβάτης 57” πόνταρε στον Wesley Snipes και βγήκε κερδισμένος.

by Αντρέι Κοτσεργκίν

“Always Bet on Black.”

Στο PASSENGER 57 o Wesley Snipes είναι ο John Cutter.

Ο άντρας αυτός εργάζεται σε μια αεροπορική εταιρεία ως σύμβουλος ασφαλείας (πρώην μπάτσος προφανώς) . Κατά την διάρκεια μιας πτήσης ένας ψυχοπαθής, Ευρωπαίος, τρομοκράτης προβαίνει σε αεροπειρατεια, σχεδιάζοντας έτσι να γλιτώσει την θανατική ποινή που του είχε επιβληθεί από τα δικαστήρια των Η.Π.Α.

Τώρα ο Cutter, έχοντας στο πλευρό του μονάχα μια αεροσυνοδό, καλείται να αποδείξει ότι νικητής βγαίνει εκείνος που “ποντάρει στο μαύρο”!

Ακριβώς ένα τέτοιο ποντάρισμα έκανε και η Warner Bros πίσω στα 90s και βγήκε κερδισμένη.

Το αρχικό σενάριο του PASSENGER 57 κινούνταν σε ένα αρκετά διαφορετικό και εντελώς λευκό ύφος.

Ο σεναριογράφος, Stewart Raffill, έγραψε την ιστορία έχοντας εξαρχής στο μυαλό του τον Clint Eastwood ως κεντρικό ήρωα. Η πλοκή ήθελε τον Clint να ταξιδεύει μέχρι την Ισπανία ώστε να κηδεψει τον γιο του. Κατά την διάρκεια της πτήσης διαπιστώνει ότι ο άντρας που κάθεται δίπλα του είναι τρομοκράτης. Ο τύπος κάνει αεροπειρατεια και απαιτεί να πάει μέχρι το Ιράν.

Στο φινάλε ο Clint κατορθώνει να εξουδετέρωσε τον τρομοκράτη και τους συντρόφους του. Τους αιχμαλωτιζει και σκοπεύει να τους ανταλλάξει με τους Αμερικανούς ομήρους, διατηρώντας πάντοτε το σήμα κατατεθέν “Clint Eastwood” ύφος του.

Με λίγα λόγια :

Αμερικα Φακ Γιεαααχ!

Τελικά το “μεγάλο κεφάλι” του στούντιο έκρινε, μάλλον εύστοχα, ότι αν ακολουθούσαν αυτή την, “Ραμπο νούμερο 2” πορεία θα είχαμε έναν καταιγισμό από “ανατινάξεις μέσα στις κινηματογραφικες αίθουσες” και ανάγκασε τον Raffill να αναθεωρήσει το σενάριο.

Και κάπως έτσι καταληξαμε στον, ανερχόμενο, απολαυστικά αθυρόστομο και πειστικά δυναμικό όχι όμως ιδιαίτερα εμπορικό τότε , Wesley Snipes.

Η προσθήκη του Snipes ωφέλησε αισθητά το τελικό αποτέλεσμα. Ο σκηνοθέτης Kevin Hooks απέφυγε να καταφύγει σε μια Blaxploitation αισθητική και προτίμησε μια πιο σοβαρή και “ρεαλιστική” προσέγγιση, κάτι που σε συνδυασμό με την πιο “θνητή” φυσιογνωμία του πρωταγωνιστή έκανε το φιλμ να ξεχωρίζει αισθητά από τα υπόλοιπα “DIE HARD ripoffs” που κατέκλυζαν εκείνη την εποχή τις αίθουσες και τις οθόνες μας.

ΤΟ PASSENGER φρόντισε να αξιοποιήσει και να αναδείξει το χρώμα και το ύφος του πρωταγωνιστή του σε αξιόλογο βαθμό αλλά δεν τόλμησε να πάρει και πολλά ρίσκα θεματολογικά. Πάντως ο Snipes φρόντισε να εκμεταλλευτει αυτή του την ευκαιρία ώστε να προσφέρει κοινωνικό έργο. Συγκεκριμένα επισκέφτηκε το παλιό του Λύκειο και έδωσε την δυνατότητα σε αριστούχους μαθητές να παίξουν ως κομπάρσοι στην ταινία του!

Για την ιστορία η λίστα με τα ονόματα ηθοποιών που ακούστηκαν πριν καταλήξουμε στον Snipes περιλάμβανε τους Sylvester Stallone, Eddie Murphy, Denzel Washington και Steven Seagal.

Ο τελευταίος προτίμησε να παίξει σε ένα άλλο “ripoff” του DIE HARD, το (σαφέστατα πιο macho και εξωπραγματικο) UNDER SIEGE…

Το χτίσιμο χαρακτήρα του Wesley περιορίζεται στο ότι είναι σύμβουλος ασφαλείας για λογαριασμό αεροπορικής εταιρείας, ετοιμάζεται να πάρει προαγωγή και πριν μερικά χρόνια έχασε την γκομενα ή γυναίκα του καθώς προσπαθούσε να αποτρέψει μια ληστεία μέσα σε μια κάβα.

Κάπου εδώ ας αποδώσουμε φόρους τιμής σε όλους εκείνος τους macho ήρωες που στα 90s έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα μέσα σε κάβες…

Πάρα το περιορισμένο υπόβαθρο που μας δίνεται ο χαρακτήρας λειτουργεί μια χαρά. Σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους του, γχουχ, γκουχ “Steven Seagal“…

…o Snipes δείχνει Badass, χωρίς να φαντάζει macho καρικατούρα, σε πείθει ότι ξέρει από ξύλο και κυρίως λειτουργεί ως βαριά βιομηχανία ατάκας.

Ορίστε μερικά λεκτικά χτυπήματα που μοιράζει εδώ :

Charles Rane: Mr. Cutter, how kind of you to pay me a visit. You’ve been a worthy adversary. It’s a shame we won’t be seeing much more of each other.

John Cutter: Let me tell you something. If anybody else gets hurt on that plane… it’s gonna take a hell of a lot more than a prison cell to keep me from ripping your fucking nuts off.

Charles Rane: I’d come to expect more from you than cheap vulgarities.

(μπράβο στον Βρετανό τρομοκράτη που μάχεται να διατηρήσει ένα επίπεδο!)

Charles Rane : You wouldn’t take advantage of a helpless man.

John Cutter : Never stopped you.

Charles Rane : It’s the American way, isn’t it, brother.

(ύψιστο λεβελ meta σάτιρας!)

Dwight Hendeson: The two agents you killed on the plane were friends of mine.

Charles Rane: Thank you for telling me. I do enjoy knowing the people whose lives I’ve touched.

(Ο Payne ξεκάθαρα το απολαμβάνει!)

Και φυσικά το υπέρτατο…

John Cutter: Charlie, ever played roulette?

Charles Rane: On occasion.

John Cutter: Well, let me give you a word of advice. Always bet on black!

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο γύρω από τον ήρωα είναι ότι ενώ στην εισαγωγή της ταινίας κατσαδιαζει, έντονα και κατά την διάρκεια μιας άσκησης ασφαλείας, μια αεροσυνοδό επειδή αντέδρασε επιθετικά απέναντι σε έναν “τρομοκράτη” και κατά συνέπεια έθεσε αεροπλάνο και συνεπιβάτες σε κίνδυνο, αργότερα στην εξέλιξη της αληθινής αεροπειρατειας ο τυπάς αναγκάζεται να εξελιχθεί σε “Ραμπο“. Να που τελικά οι “σωστοί κανόνες ασφαλείας και συμπεριφοράς” καταργούνται όταν τα σκατα πέφτουν στον ανεμιστήρα!

Προς τιμήν του ο σκηνοθέτης αρνείται να καταφύγει στην 90s machila και campιλα. Προσεγγίζει τις Action σκηνές με έναν σχετικό “ρεαλισμό “. Τουλάχιστον όσο “ρεαλισμό “μπορούσες να πετύχεις στο συγκεκριμένο είδος ταινιών εκείνη την δεκαετία. Το Kill Count είναι μετρημένο (γύρω στα 14 άτομα πεθαίνουν το λες και μινιμαλιστικο για τα δεδομένα των 90s!) Οι σεκάνς ξύλου είναι κάτι παραπάνω από τίμιες και γενικότερα το φιλμ διακρίνεται από ένταση και αγωνία.

Εκεί που υστερεί κάπως το PASSENGER 57 είναι στον ρυθμό. Πχ υπάρχει μια μακροσκελης σεκάνς, στην δεύτερη πράξη, όπου ήρωες και τρομοκράτες βγαίνουν, προσωρινά, από το αεροπλάνο και στήνουν μια αναμέτρηση σε ένα λούνα παρκ. Πραγματικά άνετα έσβηνες ολόκληρο αυτό το κομμάτι και το φιλμ δεν θα έχανε το παραμικρο. Επίσης ο Hooks ενώ στήνει τίμιες χορογραφίες ξύλου δεν έχει την ματιά ώστε να μας δώσει Kills ή καταστροφές που θα λειτουργούν ως Action Highlights για λογαριασμό της ταινίας του.

Ακόμη και ο θάνατος του μεγάλου Κακού (τον οποίο ο Snipes τον εκπαραθυρωνει από το αεροπλάνο) είναι απλά ένα (μέτριο) ξεπατικωμα εκείνης της αξέχαστη πτώσης του Alan Rickman στο DIE HARD…

Πάντως να δώσουμε τα εύσημα στους Snipes και Payne που επέμεναν να γυρίσουν μόνοι τους την μεγάλη τελική αναμέτρηση, δίχως την συνεισφορά των stunt doubles.

Μιας και πιάσαμε τους Villains o Bruce Payne ενσαρκώνει έναν αξιομνημονευτο, ραδιουργο, και σαδιστη Μπασταρδο. Τα μοναδικά στοιχεία που παίρνουμε γύρω από την ταυτότητα του Charles Rane ειναι ότι πρόκειται για έναν αμείλικτο, επαγγελματία, τρομοκράτη που όντας γνήσιος ψυχοπαθής απολαμβάνει την μακάβρια δουλειά του. Σε μια φευγαλέα σκηνή η τρέλα του πάει να αποδωθει στην κακοποίηση που υπέστη από έναν σαδιστη πατέρα. Τελικά το σενάριο δεν εμβαθύνει στο ψυχολογικό του προφίλ. Αλλά κακά τα ψέματα ο Payne παραδίδει μια τόσο μοχθηρη ερμηνεία που ο τρομοκράτης του δεν είχε την παραμικρή ελπίδα εξιλέωσης στα μάτια μας!

Γενικότερα έχω την εντύπωση ότι το σενάριο σκιαγραφεί τον Rane ως απλά “έναν παλαβό Hans Gruber”. Ο Payne, αποκλειστικά χάρη στην φάτσα και το ύφος του, κατορθώνει να εξελίξει έναν φαινομενικά κλισέ Villain σε μια φιγούρα που θα σου βγάλει ένταση και γνήσια μοχθηρια.

Στο πλευρό του έχουμε μια Liz Harley να αντιμετωπίζει τόσο εκείνον όσο και τους φόνους που διαπράττουν μαζί με μια σχεδόν σαδομαζοχιστικη προσέγγιση. Είναι ξεκάθαρα εξαρτημένη από έναν άντρα που στην πραγματικότητα δεν δίνει δεκάρα για εκείνη. Την βλέπει απλά ως ένα ακόμη “εργαλείο” του. Φαντάσου τους Joker και Harley Quinn σε πιο γήινη και βρετανική έκδοση!

Καθώς πλέον βρισκόμαστε στα 90s οι μοχθηροι Ρώσοι κομουνιστές και οι Ναζιστες Γερμαναράδες θεωρούνταν ντεμοντέ. Από την άλλη οι Άραβες τρομοκράτες “έπαιζαν” ακόμη αρκετά στο Action σινεμά της εποχής όμως η επιλογή τους κρίνονταν ως “απόφαση ευθύνης”. Και κάπως έτσι εδώ έχουμε Ευρωπαίους Villains, στην πλειοψηφία τους Βρετανούς.

Οκ πάλι καλά που το φιλμ δεν υπέκυψε στην 90s μόδα των Over The Top Τζαμαϊκανων!

Το υπόλοιπο επιτελείο Καθαρματων αποτελείται από χαρακτηριστικες φάτσες των 90s. Μια ωραία πινελιά είναι ότι σε αντίθεση με τον Rane (που εξαρχής ζεχνει από τρελά και φονική επιθυμία) οι “συνεργάτες” / αναλώσιμα τσιράκια του σε πείθουν ως “απλοί, καθημερινοί πολίτες” και έτσι γίνεται πειστικό το γεγονός ότι θα μπορούσαν να επιβιβαστουν Undercover στο αεροπλάνο.

Στον αντίποδα ο Snipes παίρνει ως μοναδικό του Sidekick την αεροσυνοδό Alex Datcher. Η τύπισσα βγάζει δυναμισμό και ευφυΐα, μοιράζεται μια πειστική χημεία με τον πρωταγωνιστή αλλά ήθελε κάνα δυο μαχιμες έξτρα σκηνές. Ταυτόχρονα έχει και τον κολλητό του, έναν απρόσμενα ήρεμο Tom Sizemore, να τον σιγοντάρει από το τηλέφωνο.

Χμ, κάτι μου θυμίζει αυτό…

Παράλληλα η πλοκή περνάει τον ήρωα από μια John McClane φάση καθώς όταν καταφεύγει για βοήθεια στους (λευκούς και τεξανοβλαχους) μπάτσους εκείνοι δεν δείχνουν να τον πιστεύουν ιδιαίτερα ενώ σε μια στιγμή τον παρεξηγούν και ως τρομοκράτη! Πάντως ο σκηνοθέτης δεν εξετάζει ιδιαίτερα το σενάριο μιας ρατσιστικής διένεξης ανάμεσα τους και στο φινάλε όλοι καταλήγουν “φιλαράκια“.

Εκεί που με χάλασε το σενάριο είναι ότι ποτέ του δεν μας παρουσιάζει σφαιρικά τους υπόλοιπους επιβάτες. Είναι απλά ένα τσούρμο άγνωστοι με αποτέλεσμα να μην δίνεις έστω και ένα δολάριο για τις μοίρες τους.

Βέβαια έχουμε κάτι cool πινελιές όπως πχ τον Snipes να χαλαρώνει διαβάζοντας το “Η τέχνη του Πολέμου“, ένα βιβλίο που θα γινόταν trademark για επόμενες ταινίες του.

Ο μοναδικός επιβάτης που παίρνει λίγο χρόνο μπροστά στην κάμερα είναι ένας πιτσιρικάς, τον οποίο φροντίζει να τρομοκρατησει ο Bruce Payne…

… αλλά φαίνεται τόσο τσογλανι που σύντομα πιάνεις τον εαυτό σου να φαντασιωνεται ότι ο Bruce θα τον στείλει μια “βόλτα” όξω από το αεροπλάνο και δίχως αλεξίπτωτο.

Στα θετικά του σεναρίου είναι ότι το αιώνιο κλισέ που θέλει στο φινάλε τον ήρωα ή την αεροσυνοδό να προσγειωνουν από μόνοι τους το αεροπλάνο εδώ πετιέται σε “κενό αέρος“. Επειδή ΟΧΙ το γεγονός ότι έχεις κάνει μερικές ώρες μαθήματα πτήσεων με ένα μικρό αεροπλανάκι ΔΕΝ σε καθιστά ικανό να προσγειωσεις με επιτυχία κοτζάμ αεροπλάνο στην μέση ενός αυτοκινητοδρομου!

Το PASSENGER 57 πέταξε στις αίθουσες τον Νοέμβρη του 1992. Δεν απογειώθηκε στο Box Office αλλά ένα σχετικό κέρδος το έβγαλε. Παραδόξως δεν είχαμε κάνα ηλιθιο sequel με τίτλο “PASSENGER 58” ή ένα “PASSENGER 56” prequel!

Αυτό που σίγουρα απογειώθηκε ήταν η μετέπειτα καριέρα του Wesley Snipes, μιας και έπαιξε σε ταινίες όπως είναι τα MONEY TRAIN, το (προφητικό) DEMOLITION MAN, THE ART OF WAR και φυσικά στο απόλυτο “Bloodbath” της δεκαετίας με τίτλο BLADE…

Οι κριτικοί της εποχής “κατέρριψαν” το φιλμ για το σενάριο του αλλά έδωσαν τα εύσημα στους Snipes και Payne για τις ερμηνείες τους.

Ο Marcus Trower, κριτικός του περιοδικού Empire, έφτασε στο σημείο να γράψει ότι ο Payne έκανε τον Hannibal Lecter του Sir Anthony Hopkins να μοιάζει” με κοινωνικό λειτουργό”!

Το PEOPLE πάλι έγραψε :

“Bruce Payne steals the plane and the movie.”

Σήμερα ο ” Επιβάτης 57″ εξακολουθεί να προσφέρει περιπετειωδεις πτήσεις, γεμάτες ένταση και απρόοπτα. Και ναι το φιλμ σε καμία περίπτωση δεν είναι “first class” αλλά ούτε σε στριμώχνει στην “οικονομική θέση“. Κάτι που εύκολα θα μπορούσε να το κάνει ένα τυπικό ripoff του DIE HARD.

Εδώ έχουμε μια “Business Class” περιπέτεια που όχι μόνο σε εξυπηρετεί άψογα αλλά σε κερνάει και μερικά τζιν τονικ μέσω των όμορφων αεροσυνοδων του, εξασφαλιζοντας έτσι την καθιερωμένη σου επιστροφή σε αυτή.