DAY OF THE DEAD : Εγκλωβισμένος σε μια “οργανωμένη Κοινωνία”…

By Αντρέι Κοτσεργκίν

Με το NIGHT OF THE LIVING DEAD ο George Romero, στα τέλη των 60s, επανέφερε το σινεμά τρόμου στον θρόνο του.

Οι ζωντανοί νεκροί είχαν ξεβραστει στις οθόνες μας από την δεκαετία του 30. Όμως μέσα από την, ασπρόμαυρη, νύχτα των δικών του πλασμάτων ο Romero έσπασε όχι μόνο τα περισσότερα στανταρακια / κλισέ που συνόδευαν μέχρι τότε τέτοια τέρατα αλλά παράλληλα εισήγαγε τολμηρές και αδιανόητες καινοτομίες.

Τα ζόμπι του Romero δεν ήταν αβουλες μαριονέτες κάποιου βαρόνου που κατείχε γνώσεις βουντού. Ήταν μια αντανάκλαση της ίδιας μας της κοινωνίας . Όλα μας τα κατώτερα ένστικτα και όλες μας οι αχορταγες επιθυμίες έπαιρναν επιτέλους την σαπισμενη σάρκα που άρμοζε σε αυτά.

Για να τα σταματήσει κάνεις έπρεπε να τα πυροβολήσει ή να τα χτυπήσει κατευθείαν στον εγκέφαλο…

Η “Νύχτα” του Romero πέρα από τρόμο και σασπένς έκρυβε μέσα της αρκετά κοινωνικοπολιτικά μηνύματα. Τα, μονίμως πεινασμένα, ζόμπι είτε θα σε κατασπαραζαν είτε θα μεταμόρφωναν και σένα σε ένα άβουλο πλάσμα. Αρκούσε απλά ένα δάγκωμα…

Πέρα από μια, ηθελημένη ή καταλαθος, σάτιρα απέναντι στον υπερκαταναλωτισμο το Night Of The Living Dead σε “δάγκωνε” και μέσω ενός ψυχρού φινάλε. Στο τέλος ο Αφροαμερικανος ήρωας της ιστορίας έπεσε θύμα όχι κάποιου άμυαλου ζόμπι αλλά ενός διαφορετικού είδους “τέρατος“. Ένας επίδοξος και Λευκός “σωτήρας” του σφηνωσε μια σφαίρα ανάμεσα στα μάτια.

Το αν ο Αμερικανοβλαχος “σωτήρας” σκοτώνει τον Ben επειδή τον πέρασε για “ζόμπι” ή αν απλά βρήκε την ιδανική ευκαιρία ώστε να χορτάσει το φυλετικο του μίσος και να μείνει ατιμώρητος είναι ένα ερώτημα στο οποίο ο σκηνοθέτης αρνήθηκε να μας δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση. Δεν χρειαζόταν να το κάνει άλλωστε. Βλέποντας τους “σωτήρες” να πετάνε το άψυχο κορμί του Ben στην πυρά, μαζί με τα υπόλοιπα “Ghouls” ως θεατής εύκολα μπορείς να βγάλεις τα συμπεράσματα σου…

Μέχρι να εμφανιστούν , το 1968, τα αχόρταγα “τέρατα” του Romero στις αίθουσες το Αμερικανικό κοινό αλλά και οι κριτικοί δεν είχαν σε ιδιαίτερη υπόληψη το σινεμά τρόμου. Ο Romero ξεκάθαρα άντλησε έμπνευση από το Ιταλιανικο Horror σινεμά και από σκηνοθέτες όπως ήταν ο Mario Bava. Πήρε τους “δαίμονες” και τους εξέλιξε σε “ζόμπι“. Διατήρησε το μεταφυσικό αλλά το μπασταρδεψε και με το θνητο. Πάτησε στις διδαχές του είδους όμως παράλληλα έδωσε το προσωπικό του στίγμα και τις προσάρμοσε στις επιταγές της Αμερικανικής κινηματογραφικης κουλτούρας Παρόλα αυτά οι ταινίες του Bava, όπως πχ το Blood and Black Lace, κάνοντας το υπερατλαντικο ταξίδι στις Η. Π. Α. δεν συνάντησαν και το πιο θερμό καλωσόρισμα. Στα μέσα των 60s το κοινό ήταν πεινασμένο για μια μετάβαση από το ύφος και τις τακτικές των Ιταλών αλλά και σκηνοθετών όπως ήταν ο Χίτσκοκ και από τα θρυλικά Τέρατα της Universal σε κάτι πιο ωμό και επίκαιρο . Και ο Romero ενώ “κατανάλωσε” κομμάτια από όλα αυτά ταυτόχρονα φρόντισε να ντύσει τις δικές του ταινίες με αισθητικές και θεματολογίες που ήταν συνδεδεμένες με κοινωνικοπολιτικά γεγονότα, πρόσωπα και καταστάσεις τα οποία, αναπόφευκτα, ασκούσαν έντονη επίδραση και στην κουλτούρα της πατρίδας του.

Η σάτιρα και ο σχολιασμός του Romero απέναντι στην Αμερικανική κοινωνία εκτοξεύτηκαν κατακόρυφα στα 70s μέσα από το DAWN OF THE DEAD . Αυτή τη φορά ήταν πιο στοχευμενα και αιχμηρά. Ο υπερκαταναλωτισμος που διέκρινε και εξακολουθεί να διακρίνει (και) την Αμερικανική κοινωνία όχι μόνο γλίτωσε από τα σαγόνια των “Τεράτων” του σκηνοθέτη αλλά κατόρθωσε να τα “αφομοίωσει” κιόλας…

Στο ενδιάμεσο μέσα από τους (ζωντανούς) “ήρωες” του ο σκηνοθέτης μελέτησε και το τι θα συνέβαινε αν εμείς οι άνθρωποι μια μέρα ξυπναγαμε μέσα σε μια κοινωνία η οποία πλέον δεν είναι υποχρεωμένη να υπακούει σε (γραπτούς ή άγραφους) κανόνες και να λειτουργεί μέσα σε νορμες συμπεριφοράς.

Και κάπως έτσι ύστερα από την “Νύχτα” και την “Αυγή” φτάνουμε, το 1985, και στην “Μέρα” των ζωντανών νεκρών του George Romero.

To DAY OF THE DEAD λειτουργεί ως μια εξέλιξη τόσο των “τεράτων” του σκηνοθέτη όσο και των θεματολογιων που τον απασχολούσαν…

Το DAY… λειτούργησε ως το “κλείσιμο” της τριλογίας των ζωντανών νεκρών του Romero. Η τουλάχιστον έτσι λειτουργούσε μέχρι που μερικά χρόνια αργότερα ο σκηνοθέτης να πάρει την απόφαση να επιστρέψει πίσω στις ορδές των τεράτων του, με εξαιρετικά αμφιλεγόμενα αποτελέσματα.

Το αν ο σκηνοθέτης εξαρχής οραματιζονταν μια τριλογία είναι αδιευκρινιστο. Ύστερα από την επιτυχία του DAWN… στο Box Office και τις αποθεωτικες (στην πλειοψηφία τους) κριτικές ο Romero υπέγραψε συμβόλαιο με την εταιρεία διανομής UFDC. Το συμβόλαιο αυτό φημολογείται ότι είχε μια ρήτρα :

Ο σκηνοθέτης θα γυρνούσε τρεις ταινίες για λογαριασμό της UFDC όμως η μία από αυτές θα έπρεπε να λειτουργεί ως ένα sequel του DAWN.

Η συμφωνία έδωσε στον Romero την ευκαιρία να υλοποιήσει το Passion Project του, με τίτλο KNIGHTRIDERS, ένα φιλμ που δεν ήταν Horror και είχε διάρκεια που ξεπερνούσε το δίωρο. Η απομάκρυνση του σκηνοθέτη από το είδος που τον ανέδειξε δεν έκατσε καλά στα στομάχια των θεατών. Το φιλμ απέτυχε εμπορικά αλλά με το πέρασμα των εποχών απέκτησε Cult στάτους. Εντελώς συμβολικά ο Romero είχε μεταμορφώσει το κοινό του σε αχόρταγα “ζόμπι” που επιθυμούσαν να καταναλώνουν μονάχα τις Horror ταινίες του…

Κάπως έτσι η δεύτερη ταινία του σκηνοθέτη, το CREEPSHOW, τον έσπρωξε πίσω στις ρίζες του. Μια Horror / Comedy ανθολογία που σηματοδοτεί την συνεργασία του σκηνοθέτη με τον συγγραφέα Stephen King, που υπέγραψε το σενάριο. Το φιλμ είναι άκρως απολαυστικό όμως δεν παύει να φαντάζει ως μια προσπάθεια του Romero να θρέψει τους οπαδούς του και να ανοιχτεί σε πιο mainstream κοινό, ώστε να ρεφάρει για την χασούρα του KNIGHTRIDERS.

Έχοντας ολοκληρώσει αυτές τις δύο ταινίες τώρα το μόνο που απέμενε στον Romero ήταν να “σερβίρει” στο στούντιο και το “κυρίως γεύμα” που απαιτούσε από εκείνον. Την συνέχεια του επιτυχημένου DAWN OF THE DEAD. Παρά το γεγονός ότι το CREEPSHOW έβγαλε φράγκα στο Box Office οι παραγωγοί του Romero ξεκίνησαν τις τσιγκουνιες, κάτι που είχε άμεση επίδραση επάνω στο αρχικό όραμα του σχετικά με το τρίτο κεφάλαιο των ζωντανών νεκρών του.

Αρχικά ο σκηνοθέτης είχε πλασει στο μυαλό του ένα εξαιρετικά φιλόδοξο και μεγάλο πρότζεκτ. Οραματιζοταν το DAY OF THE DEAD ως το “Όσα Παίρνει ο Άνεμος του Horror σινεμά! Τα προσχέδια του σεναρίου μας έριχναν σε ένα φουλ post Apocalyptic σκηνικό, με ερειπωμένες πόλεις και επικές μάχες ανάμεσα σε νεκρούς και ζωντανούς. Μάλιστα ο Romero σκόπευε να μεταφέρει τις τρομερές ορδές του μέχρι και σε ένα τροπικό νησί που θα μας παρουσίαζε ουσιαστικά μια παραλλαγή της περίφημης νουβέλας, του H. G. Wells, με τίτλο The Island of Dr. Moreau.

Όλα τα παραπάνω σχεδιάστηκαν με την λογική ότι ο σκηνοθέτης θα είχε στην διάθεση του ένα μπάτζετ γύρω στα 7 εκατομμύρια. Τελικά εξασφάλισε κάτι λιγότερο από 4…

Μία από τις βασικές αιτίες για αυτό το “πετσόκομμα” στάθηκε η επιθυμία του σκηνοθέτη να γυρίσει ένα φιλμ που θα ήταν όχι μόνο εξίσου γραφικό και βίαιο με το DAWN… αλλά και που θα ήταν επίσης Unrated. Αντίθετα το στούντιο απαιτούσε ένα πιο “παραδοσιακό” Horror Movie και που θα έφερε επάνω του ένα R~Rating. Οι χρηματικοι και δημιουργικοί περιορισμοί εκ μεριάς του στούντιο ανάγκασαν τον Romero να ξαναγράψει το σενάριο του πολλές φορές και να προβεί σε ριζικές αλλαγές. Αρκεί απλά να αναφέρουμε ότι το πρώτο σενάριο ήταν γύρω στις 200 σελίδες ενώ το τελικό δεν ξεπερνούσε τις 90.

Όμως ο George Romero από τα πρώτα του κιόλας βήματα ως σκηνοθέτης είχε αποδείξει ότι είναι ένας δημιουργός που έχει την ικανότητα όχι απλά να προσαρμόζεται σε, κάθε είδους, περιορισμούς και να υπερνικα εμπόδια αλλά και ότι μπορούσε έχοντας λίγα στην διάθεση του να παρουσιάζει στο κοινό του “μεγάλες” εικόνες ή θεματολογίες.

Το τροπικό δάσος, το φουτουριστικο εργαστήριο με τους ηλεκτρικούς φράχτες και οι επικές μάχες που σχεδίαζε να μας παρουσιάσει ο σκηνοθέτης αντικατασταθηκαν από ένα μινιμαλ εργαστήριο που βρισκόταν κάτω από την γη, κάπου στην Αμερικανική επαρχία. Στην πραγματικότητα ήταν ένα ορυχείο που ο Romero το επιστράτευσε ως το κεντρικό σκηνικό της ταινίας του.

Η ικανότητα του Romero να χτίζει “πολλά” έχοντας λίγα υλικά στην διάθεση του διακρίνεται στην εισαγωγή του DAY OF THE DEAD. Αρκεί μονάχα το πρωτοσέλιδο μιας πεταμένης εφημερίδας ώστε να μας μπάσει σε ένα επικίνδυνο και χαοτικό σύμπαν…

“THE DEAD WALK!”…

Ειλικρινά ο παραπάνω τίτλος ήταν υπεραρκετός ώστε να μας δώσει την εικόνα μιας κοινωνίας που οδηγήθηκε στην διάλυση της. Όμως ο Romero στην συνέχεια φροντίζει με μια εξαιρετικά απλή αλλά και αποτελεσματική μέθοδο να μας βυθίσει ακόμη περισσότερο μέσα στο απόλυτο Χάος.

Καθώς η κάμερα του κινείται σε ένα σοκάκι βλέπουμε ζόμπι να εξορμούν μέσα από ερειπωμένα κτήρια. Ανάμεσα τους διακρίνουμε και έναν… αλιγάτορα…

Εκείνη την στιγμή μπορείς ως θεατής να κάνεις μονάχα μια σκέψη :

“Διαολε, φαντάσου τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο!”

Το DAY… είναι η (α)φυσική εξέλιξη του DAWN…σε όλους τους τομείς. Ο αριθμός των μολυσμένων έχει αγγίξει δυσθεώρητα επίπεδα. Οι επιζήσαντες αναγκάστηκαν να εγκαταλειψουν τις πόλεις και να κρυφτούν κάτω από την γη. Ακριβώς σε ένα τέτοιο σκηνικό μας τοποθετεί το σενάριο. Ήρωες μας εδώ είναι μια ομάδα που απαρτίζεται από επιστήμονες, φαντάρους και πιλότους. Βρίσκονται κρυμμένοι σε ένα υπόγειο εργαστήριο μέσα στο οποίο πασχίζουν, μέρα και νύχτα, να βρουν μια “θεραπεία” για την πανδημία των ζωντανών νεκρών. Μια μάχη που έχει στόχο την επιστροφή της ανθρωπότητας (τουλάχιστον σε όση απέμεινε…) σε μια “κανονικότητα“. Τόσο η εγκατάσταση όσο και οι έρευνες που διεξάγονται σε αυτή βρίσκονται υπό την δικαιοδοσία της Κυβέρνησης. Εδώ και μήνες οι “κάτοικοι” του εργαστηρίου δεν έχουν λάβει το παραμικρο ίχνος ζωής από αυτή την Κυβέρνηση. Δεν γνωρίζουν καν αν εξακολουθεί να υφίσταται. Και πάλι το πρότζεκτ καταλήγει να βρίσκεται υπό την επιτήρηση ενός στρατιωτικού ονόματι Henry Rhodes.

Ο άντρας αυτός είναι θερμοκεφαλος, βίαιος μεγαλομανής και στρατοκαυλος. Ουσιαστικά διορίζει τον εαυτό του ως τον “ηγέτη” αυτής της μικρής και υπόγειας κοινωνίας. Δεν βρίσκει την παραμικρή λογική ή χρησιμότητα στο πρότζεκτ αλλά επιμένει, πεισματικά, να το συντηρεί και να φροντίζει όλοι να ακολουθούν ρητά “το πρόγραμμα“. Δεν ισχύει το ίδιο και για εκείνον όμως. Ο Rhodes και οι στρατιώτες “του” φροντίζουν σε αρκετές περιπτώσεις να εκμεταλλευονται την εξουσία που τους έχει δωθει άρπαξαν. Όποιος τους πάει κόντρα εκφοβιζεται ή ακόμη και εξολοθρευεται από εκείνους. Ο Rhodes βρίσκεται ξεκάθαρα στο όριο της παραφροσύνης. Ιδού ο επόμενος επίδοξος δικτάτορας της ανθρωπότητας…

Και όμως πάρα το γεγονός ότι είναι ξεκάθαρα τρελός σχεδόν κανείς δεν τολμά να του πάει κόντρα. Στην τελική ο Rhodes έχει στην διάθεσή του όσα όπλα, στρατιώτες αλλά και machismo χρειάζεται ώστε να μπορέσει να επιβληθεί στους, λιγοστούς, αμφισβητιες του.

Ο Joseph Pilato δίνει τα ρέστα του ως παράφρονας στρατοκαυλος.

Το μάτι του γυαλίζει από επιθυμία για εξουσία. Απέναντι του θα βρεθεί μια ομάδα από σαφώς λιγότερο macho χαρακτήρες. Ο Romero όπως και στα δύο προηγούμενα κεφάλαια, μας συστήνει σε μια ομάδα “ηρώων” που αποτελείται από εκπροσώπους της διαφορετικοτητας. Συγκεκριμένα έχουμε δύο “χιπιδες“, έναν Αφροαμερικανο πιλότο ονόματι John και έναν Βρετανό μποέμ / μεθυστακα χειριστή ασύρματου. Οι δύο άντρες είναι οι μοναδικοί από ολόκληρο το επιτελείο που επιλέγουν να ζουν όχι μέσα στο εργαστήριο / καταφύγιο. Προτιμούν να χτίσουν ένα μίνι “Woodstock” μέσα σε ένα αυτοσχέδιο “σπίτι” και να περνούν τις μέρες τους πίνοντας αλκοόλ, καπνίζοντας μαριχουανα και ακούγοντας μουσικές. Και πάλι η “ανεξαρτησία” τους ποτέ της δεν είναι απόλυτη. Στην τελική και οι δύο τους ζουν μόλις λίγα μέτρα μακριά από την “οργανωμένη κοινωνία” του εργαστηρίου και είναι αναγκασμένοι να εργάζονται για λογαριασμό της. Το τελευταίο συμβαίνει τόσο λόγω της ανάγκης για επιβίωση όσο και εξαιτίας της απειλής του όπλου.

Η “ελευθερία” για τους δύο άντρες βρίσκεται, κυριολεκτικά, μια πόρτα μακριά. Και οι δύο τους κάνουν όνειρα για την απόκτηση αυτής της ελευθερίας…

… αλλά στην τελική και οι δύο φοβούνται να την διεκδικήσουν. Νιώθουν ακόμη υποχρεωμένοι να υπακουν στις νορμες και τους κανόνες μιας οργανωμένης κοινωνίας. Έστω και αν αυτή η κοινωνία δεν φαίνεται να υπάρχει πια.

Το πρόσωπο που θα σπρώξει τους δύο άντρες στην αναζήτηση αυτής της ελευθερίας είναι μια γυναίκα. Η Lori Cardille υποδύεται την δόκτωρ Sarah Bowman. Είναι μια Επιστήμονας που πασχίζει να στήσει μια δίοδο “επικοινωνίας” ανάμεσα στους φυσιολογικους ανθρώπους και τα ζόμπι. Ο Rhodes εξαρχής θεωρεί την έρευνα της ως ένα “κακό αστείο“. Για εκείνον η επικοινωνία δεν φαντάζει ως λύση. Προτιμά μια σφαίρα στο κεφάλι…

Η Sarah καθώς αντιλαμβάνεται ότι ο Rhodes προσπαθεί να εγκαθιδρυσει μια τυραννία μέσα στην κοινότητα τους και πως δεν θα διστάσει να εξουδετέρωσει όποιον του σταθεί εμπόδιο, παίρνει την απόφαση να ρισκάρει βγαίνοντας στην επιφάνεια. Ίσως εκεί, ανάμεσα στις ορδές των νεκρών, να κατορθώσει να βρει την ελευθερία της και να μπορέσει να εκπληρώσει τους στοχους της.

Το μότο “Τους ζωντανούς είναι που πρέπει να φοβάσαι και όχι τους νεκρούς” επάνω στο οποίο βασισε όλο το το είναι το THE WALKING DEAD (και αμέτρητες άλλες ταινίες, σειρές ή Comics) χρωστάει πολλά στις διδαχές του Romero.

Στο NIGHT… o Romero μας παρουσίασε δύο γυναικείους χαρακτήρες. Ο πρώτος ήταν μια νοικοκυρά που υπέφερε από τα δεσμά ενός ξεροκέφαλου πατριάρχη. Ο δεύτερος ήταν απλά ένα τρομοκρατημένο και ανυπερασπιστο θύμα. Στο DAWN… πάλι η μοναδική γυναίκα της υπόθεσης λειτουργούσε ως ο παρατηρητής που θα κατέγραφε την πτώση τριών πεισματαρηδων και Macho αντρών, ενώ εκείνοι καλούνταν να υπερασπιστουν ένα εμπορικό κέντρο / καταφύγιο και κατά συνέπεια και την ίδια. Στο DAY… o Romero εξελίσσει θεαματικά την γυναικεία παρουσία και συμμετοχή στην όλη ιστορία. Ντύνει την ηρωίδα του με ευφυΐα και δυναμισμό, χωρίς όμως να την διαστρεβλωνει σε 80s Action καρικατούρα. Η Sarah είναι επιστήμονας. Είναι ιδεαλιστρια. Στο φινάλε εξελίσσεται και σε μαχητρια . Είναι μια σύγχρονη γυναίκα.

Πέραν της γυναίκας ηρωίδας ο Romero εξελίσσει θεαματικά και τους “νεκρούς” του. Στο DAWN… μας έδειξε ότι τα πλάσματα αυτά δεν έχουν αποτινάξει πλήρως μέσα από το υποσυνείδητο τους κάποιες από τις ισχυρές παρορμησεις που συναντώνται μέσα στο ανθρώπινο μυαλό. Ακόμη και τα ζόμπι είχαν την ανάγκη να καταναλώνουν με μανία και συνέπεια πράγματα ή ανθρώπους…

Στο DAY… αρκετά ζόμπι φέρουν επάνω τους στοιχεία και χαρακτηριστικά που μας δείχνουν ότι μέσα τους εξακολουθεί να υπάρχει κάτι το “ανθρώπινο“. Σε μια φάση ένα από αυτά ξεστομίζει μια φράση. Ένα άλλο είναι ντυμένο με στολή μπαλαρίνας και μοιάζει να “χορεύει” καθώς αναζητά την τροφή του. Σε μια σκηνή διακρίνουμε και ένα “Μάικλ Τζάκσον” ζόμπι, αλλά οκ αυτό ήταν απλά ένα εσωτερικό καλαμπουρι του crew της ταινίας!

Και φυσικά έχουμε και τον Bub…

Ανάμεσα σε όλους τους χαρακτήρες που ανέφερα πιο πάνω συναντάμε και τον Dr. Matthew, τον οποίο υποδύεται ένας άκρως απολαυστικός Richard Liberty. Ο τύπος αυτός είναι ένας σύγχρονος “δόκτωρ Φρανκενσταιν“. Ένας χειρουργός που πετσοκοβει ζόμπι ώστε να τα χρησιμοποιήσει στα εκκεντρικά και αμφιλεγόμενα πειράματα του. Η παρουσία αυτού του χαρακτήρα λειτουργεί ως μια “μεταμόρφωση” του περίφημου και διαχρονικου “Comic Relief” trope από τον Romero. Εδώ θα λεγα ότι έχουμε ένα “Horror Relief” χαρακτήρα! Ο Romero αναγνωρίζει ότι η ταινία του είναι φορτωμένη με αρκετά “γήινα” μηνύματα και θεματολογίες και έτσι κατασκευάζει έναν τρελό επιστήμονα που μοιάζει να έχει ξεριζωθει από τις ασπρόμαυρες εποχές των τεράτων της Universal.

Χάρη στον “γιατρό” οι Tom Savini, Greg Nicotero και Howard Berger έχουν την ευκαιρία να μεγαλουργησουν στο κομμάτι των πρακτικών εφέ και να χαρίσουν στον θεατή φριχτά υπέροχες σεκάνς Gore, Splateτεριας και αξέχαστα Jump Scares.

Το crew του Savini ήταν πραγματικά “πεινασμένο” εκείνη την εποχή. Χρησιμοποίησαν αίμα και εντόσθια τα οποία προμηθεύτηκαν από τοπικά σφαγεία ώστε να χτίσουν τις Gore σκηνές. Η καυλα για πρόκληση τρόμου και φρίκης ήταν τόσο έντονη μέσα τους που ο Nicotero μια μέρα δανείστηκε ένα prop / κεφάλι ώστε να τρομάξει την καημένη την μάνα του!

Μέσα από τα πειράματα του Dr. Matthew γεννιέται… ξανά… ο Bub. Το ζόμπι αυτό φαίνεται να έχει έναν πιο “ορθολογικο” τρόπο συμπεριφοράς σε σχέση με το υπόλοιπο σιναφι του. Μάλιστα σε μια φάση κατορθώνει να χρησιμοποιήσει και ένα περίστροφο…

O Bub δείχνει να είναι και το μοναδικό πράγμα που τρομάζει τον Rhodes. Ίσως επειδή είναι ένα πλάσμα που έχει κάποια “λογική” και παρόλα αυτά δεν αναγνωρίζει σύμβολα εξουσίας και δεν δίνει δεκάρα για κανόνες

Ο Bub εξελίχθηκε σε σήμα κατατεθέν χαρακτήρα των Zombie Movies. Ο Romero μέσα από αυτό το “Τέρας” εξελίσσει τα ζόμπι και τους προσδίδει νέες στρώσεις ενδιαφέροντος και ουσίας. Ένα “πείραμα” που θα το συνέχιζε μερικά χρόνια αργότερα (όχι με την ίδια επιτυχία…) στο LAND OF THE DEAD.

“Εξέλιξη”.

Η λέξη κλειδί που χαρακτηρίζει ιδανικά την τριλογία των Νεκρών του Romero. Πέρα από το τεχνικό κομμάτι και την απόδοση των χαρακτήρων του ο σκηνοθέτης εμπλούτισε και τις θεματολογίες του.

Εδώ ο (υπερ)καταναλωτισμος δεν κινεί τους χαρακτήρες. Όχι όμως επειδή η “ανάγκη” του εξαλείφθηκε από μέσα τους. Απλά πλέον οι “νεκροί” έχουν εξαπλωθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό που είναι αδύνατον να βγεις έξω ώστε να λεηλατησεις κάποιο εμπορικό κέντρο. Σίγουρα δεν βοηθάει και το γεγονός ότι έχεις έναν επίδοξο τύραννο επάνω από το κεφάλι σου, να παρακολουθεί κάθε σου κίνηση.

Εδώ ο Romero μας ξεστομίζει μια τεράστια αλήθεια :

Το μοναδικό πράγμα που μπορεί να σταματήσει έναν καταναλωτή είναι το ένστικτο αυτοσυντήρησης του.

Δεν ξέρω για εσάς, όμως εγώ μέσα σε έναν χρόνο πανδημίας / καραντίνας διέκρινα το ποσό εύστοχο ήταν το μήνυμα του σκηνοθέτη…

Στο DAY… o Romero εστιάζει σε μια διαφορετικού είδους “εξάρτηση“. Την εξάρτηση μας από, κάθε μορφής, εξουσίες. Τον φόβο που μας προκαλεί μόνο και μόνο η ιδέα να εγκαταλειψουμε το “σύνολο“. Είμαστε πλέον τόσο εξαρτημένοι από αυτά που ακόμη και αν ένα αδιανόητο περιστατικό κόψει τα δεσμά μας εμείς θα εξακολουθουμε να υπακουμε σε αυτά. Ναι όλοι μας φωνάζουμε την ανάγκη που έχουμε να είμαστε “ελεύθεροι” όμως το να κυνηγήσουμε αυτή την ελευθερία είναι μια τρομαχτική σκέψη και εξαιρετικά δύσκολη απόφαση.

Το φιλμ λειτουργεί και ως μια καυστική σάτιρα απέναντι στην στρατοκαυλιαση και το machismo που κατέκλυζε την Αμερική του Ρόναλντ Ρηγκαν και κατά συνέπεια το σινεμά των 80s. Η Over The Top ερμηνεία του Joseph Pilato στοχεύει κατακούτελα ένα κοινό που γέμιζε ασφυκτικά τις αίθουσες ώστε να ξεκαυλωσει βλέποντας το Ραμπο το Δύο και την βιομηχανία που παρήγαγε με “το κιλό” τέτοιου είδους και αισθητικής ταινίες.

Η θλιμμένη ειρωνεία είναι πως ο ίδιος ο Romero αποτέλεσε κομμάτι αυτής της βιομηχανίας…

Ύστερα από την κυκλοφορία του DAY OF THE DEAD, που τα πήγε μια χαρά από πλευράς εισπράξεων, η διάθεση για περαιτέρω εξέλιξη μοιάζει να χάθηκε από μέσα του, με κάνα δυο ταινίες / εξαιρέσεις. Τα “πειράματα” διαστρεβλωθηκαν σε “αναμασηματα“.

Ο Romero μετά από χρόνια πήρε την απόφαση να “ανοίξει” ξανά την “τριλογία” του και να την επεκτείνει με νέα κεφάλαια τα οποία κρίνονται ως υποδεέστερα. Έφτασε μέχρι και το σημείο να γράψει ένα Remake του NIGHT OF THE LIVING DEAD και το έδωσε στον Savini ώστε να το σκηνοθετήσει. Και οκ μπορώ να το δικαιολογήσω αυτό το τελευταίο. Εξαιτίας μιας, εγκληματικής, αμέλειας του τότε παραγωγού του o Romero έχασε τα δικαιώματα της εργαρας που τον καθιέρωσε και προφανώς δεν έβγαλε τα λεφτά που του αναλογουσαν. Γαμωτο μιλαμε για μια από τις κορυφαίες και πιο επιδραστικες ταινίες όλων των εποχών και σήμερα ο κάθε άσχετος μπορεί να την πάρει, τζάμπα, και να γυρίσει ένα “remake“, ένα “sequel” ή απλά να την προβάλλει όπως είναι σε μια οθόνη… Το remake του NIGHT…, των Romero και Savini, ήταν η προσπάθεια του σκηνοθέτη να πάρει εκείνα που του αναλογουσαν για την προσφορά του στην τέχνη και την βιομηχανία. Στην τελική είναι και μια αρκετά καλή ταινία, με φοβερά πρακτικά εφέ και τολμά να προσδώσει νέες πτυχές και διαστάσεις στο αυθεντικό υλικό.

Δυστυχώς οι συνέχειες των “… OF THE DEAD” κεφαλαίων του δεν είχαν κάτι το φρέσκο / σάπιο και το ουσιώδες να προσθέσουν στην αυθεντική τριλογία. Βγήκαν απλά ώστε να ικανοποίησουν την, ακόρεστη, “πείνα” των οπαδών και των παραγωγών.

Απλά σκέψου πόσο “φτηνή” είναι η μετάβαση από την δυναμική και γεμάτη ουσία Lori Cardille στο post Apocalyptic “οφθαλμολουτρο” της Asia Argento…

Στο φινάλε όσο σπουδαίος, ευρηματικός και τολμηρός σκηνοθέτης και αν υπήρξε ο George Romero παράλληλα δεν έπαψε ποτέ του να είναι και ένας Θνητος :

Ένας άνθρωπος που είχε την ανάγκη να καταναλώσει και να επιβιώσει.

Βέβαια ο καταναλωτισμος του Romero δεν μετουσιωνονταν μονάχα σε μια νέα τηλεόραση ή καμιά μηχανή εσπρέσο αλλά σε κινηματογραφικη τέχνη. Κάθε νέα ταινία του πέρα από τέχνη και ψυχαγωγία ήταν και μια μάχη ώστε να εξασφαλίσει ένα μπάτζετ για την επόμενη. Και η σκληρή αλήθεια είναι ότι οι “… OF THE DEAD” ταινίες του ήταν εκείνες που έφερναν το χρήμα. Όπως και αρκετοί από τους ήρωες του έτσι και ο ίδιος ο σκηνοθέτης δεν μπόρεσε να ξεφύγει από τις ορδές των ζωντανών νεκρών του.

Τουλάχιστον σε αντίθεση με τους περισσότερους από εμάς εκείνος είχε την νηφαλιοτητα να διακρίνει τον παραλογισμό της “οργανωμένης κοινωνίας” μας, να τον σατιρίσει ανελέητα και να μας υπενθυμίζει ότι κάπου εκεί έξω μας περιμένει η “ελευθερία“…

Y. Γ. Αφιερωμένο στην Κατερίνα, την πιο αφοσιωμένη οπαδό που θα μπορούσε να έχει ο Joseph Pilato!