NEVER SAY NEVER AGAIN : Game Over 007…GAME OVER!

By Αντρέι Κοτσεργκιν

Largo: So, a drink?

James Bond: Vodka martini.

Largo: Of course.

O Kevin McClory, ένας από τους ορίτζιναλ σεναριογράφους του THUBDERBALL, επί σχεδόν τρεις δεκαετίες βρισκόταν σε δικαστική διαμάχη με τον Albert Broccoli σχετικά με τα δικαιώματα της ομώνυμης νουβέλας του Ian Fleming.

Εχοντας εξασφαλίσει την νίκη ο McClory το 1983 αναλαμβάνει χρέη παραγωγού και μαζί με το στούντιο της Taliafilm ρίχνουν τον δικό τους 007 αντιμέτωπο με το OCTOPUSSY των Broccoli, Saltzman, Moore και της EON Productions.

Μάλιστα ο θρασυς McClory φρόντισε να προσαρτησει στην δική του MI6 τον Sir Sean Connery, που ύστερα από 12 ολόκληρα χρόνια απουσίας επέστρεφε στο κοστούμι του κατασκόπου και στα βότκα μαρτίνι!

Ο τίτλος NEVER SAY NEVER AGAIN επιλέχθηκε ξεκάθαρα ως ένα εσωτερικό καλαμπουρι της συζηγου του Connery απέναντι στον ηθοποιό που στο παρελθόν δήλωνε ότι ποτέ του δεν θα επέστρεφε στον ρόλο του JAMES BOND.

Ποία όμως ήταν η αποστολή αυτού του “αποστάτη” πράκτορα?

Να επιστρέψει τον ήρωα στις κατασκοπικες και macho ρίζες του.

Όμως τους πραγματικούς σκοπούς αυτής της ταινίας μας τους αποκαλύπτει η νέα εκδοχή του Q…

Στο NEVER… o James Bond βρίσκεται μπλεγμένος σε μια ακόμη παγκόσμια συνωμοσία της Νέμεσις του, Ernst Stavro Blofeld. Αυτή την εκδοχή του Villain ενσαρκώνει ο Max Von Sydow που μάλλον δεν γούσταρε να κουρευτεί γουλί και κάπως έτσι καταλήγουμε σε έναν Blofeld με μαλλιά και μούσια που όμως διατηρεί την σήμα κατατεθέν γάτα του…

Ο Blofeld (και) εδώ παίζει τρίτο ρόλο και αφήνει την δράση στους πράκτορες της S.P.E.C.T.R.E. Παρά το μικρό screentime o Max Von Sydow είναι επιβλητικός και συνεχίζει την παράδοση που θέλει σπουδαίους ηθοποιούς να ερμηνεύουν τον χαρακτήρα.

Το σχέδιο της S.P.E.C.T.R.E. αυτή τη φορά αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας ο ξιπασμενος, μεγαλομανής και εντελώς κομπλεξικός Maximilian Largo, του Klaus Brandauer. Συγκεκριμένα η S.P.E.C.T.R.E. κλέβει δύο πυρηνικές κεφαλές από το οπλοστάσιο των Η.Π.Α. και μέσω αυτών εκβιάζει τον Ο.Η.Ε. για λύτρα. Η οργάνωση κρύβει τις κεφαλές σε δύο μυστικές τοποθεσίες και η μοναδική πληροφορία που έχει η MI6 στην διάθεση της ώστε να τις εντοπίσει είναι μια φράση :

“Τα δάκρυα του Αλλάχ”

Φυσκα ο Bond βρίσκεται σύντομα μπλεγμένος στην όλη υπόθεση, έστω και κατά λάθος, καθώς αρχίζει να ξετυλίγει το σχέδιο της S.P.E.C.T.R.E. ενώ βρίσκεται για αποθεραπεία σε ένα θεραπευτικό κέντρο…

Το NEVER… τόλμησε το αδιανόητο :

Έριξε στο τραπέζι το ζήτημα της προχωρημένης ηλικίας του James Bond.

Μία σεναριακη πτυχή που ο cannon Bond του Roger Moore δεν τόλμησε ποτέ του να την εξερευνήσει. Ακόμη και στα 60 του χρόνια ο 007 του Sir Roger Moore πασχίζε να μας πείσει ότι μπορούσε να κάνει ακραία και επικίνδυνα stunts και ας ήταν εντελώς ευδιάκριτο ότι στα περισσότερα από αυτά έπαιζε ο stunt double του.

Το NEVER… ξεκινάει με τον M (που εδώ είναι ένας τεχνοκρατης και κατά πολύ νεώτερος του Bond τύπος) να αμφισβητεί έντονα τον ίδιο του τον πράκτορα. Θεωρεί ότι ο Bond έχει γεράσει, ότι βρίσκεται εκτός φόρμας και ότι πλέον δεν είναι σε θέση να αναλαμβάνει αποστολές. Μάλιστα στην εισαγωγή του φιλμ τον βλέπουμε να αποτυγχάνει σε μια άσκηση ενώ αργότερα ο ίδιος εκφράζει την δυσαρέσκεια του για την έλλειψη δράσης και για το γεγονός ότι πλέον έχει περιοριστεί σε ρόλο εκπαιδευτή.

Ακόμη και στην πρώτη μονομαχία του Bond με έναν, θηριώδη, Henchman βλέπουμε τον κατάσκοπο να ζορίζεται να βγει νικητής. Και όμως ο Bond εξακολουθεί να διατηρεί το τσαγανό και την ευφυΐα του και με αυτά τα “όπλα” θα πορευτει στην νέα του αποστολή.

Φυσικά θα έχει και στην διάθεση του μερικά δωράκια του Q. Το φιλμ αυτό ξεκάθαρα επιθυμεί να αποστασιοποιηθει από την campιλα που διέκρινε τον Bond του Roger Moore εκείνη την εποχή. Κάπως έτσι εδώ το Q Branch υπολειτουργει, εξαιτίας περικοπών (μια έξυπνη σεναριακη πινελιά), και ο εφευρέτης εξοπλίζει τον κατάσκοπο με ένα στιλο που εκτοξεύει ρουκέτες, ένα ρολόι / λέιζερ και μια μοτοσικλέτα, επειδή κυρίως στα 80s οι ήρωες με μοτοσικλέτες θεωρούνταν πιο cool.

O Bond φροντίζει να αξιοποιήσει επαρκώς και τα τρία “δωράκια” αλλά το πιο χρήσιμο “γκατζετ” του σε αυτό το φιλμ είναι μια απλή θήκη που έχει για τα πούρα του, καθώς κατορθωνει να πείσει έναν μπράβο ότι πρόκειται για κάποια “περίτεχη βόμβα“!

Το NEVER… συνδυάζει ιδανικά το Βρετανικό φλεγμα με το μαύρο χιούμορ και να τα ενσωματώσει σε μια στιβαρή κατασκοπικη και Action ιστορία. Αυτό πιστώνεται σε μεγάλο βαθμό στον σκηνοθέτη Irvin Kershner.

O Kershner δεν ήταν κάνας τυχαίος. Μιλάμε για τον ίδιο άνθρωπο που στο παρελθόν γύρισε εργαρες όπως τα EYES OF LAURA MARS και THE EMPIRE STRIKES BACK. Σε αντίθεση με τους τότε σκηνοθέτες του cannon Bond το μάτι του κόβει στο μοντάζ, ξέρει πως να ισορροπήσει ιδανικά την campιλα με τον ρεαλισμό, την υπερβολή με την ωμότητα και δεν χώνει άσκοπα funky μουσικές και καρτουνιστικους ήχους στα stunts.

Πάντως υπάρχουν και κάποιες εκκεντρικές επιλογές σε αυτή την ταινία που έχουν σκοπό να διαχωρησουν αυτόν τον Bond από εκείνον τον Broccoli και Saltzman. Σε αυτό το φιλμ δεν έχουμε το κλασσική Bond intro και το τραγούδι παίζει παράλληλα με μια εισαγωγική Action σεκάνς ενώ η παραδοσιακή σκηνή χαρτοπαιξιας παραχωρεί την θέση της σε μια… Video Game αναμέτρηση με έπαθλο την “παγκόσμια κυριαρχία“…

Επιτέλους όμως έχουμε ξανά καλογραμμένες ατάκες και διαλόγους που ταιριάζουν με το φλεγματικό ύφος και την ψυχοσύνθεση του κατασκοπου.

Fatima Blush: How reckless of me. I made you all wet.

James Bond: Yes, but my martini is still dry. My name is James.

Ο σκηνοθέτης εδώ επαναφέρει τον κατάσκοπο στις Ian Fleming ρίζες του ενώ ταυτόχρονα τον φέρνει πιο κοντά στην αισθητική του Αμερικανικού Action σινεμά. Και η συνταγή λειτουργεί υπερβολικά καλά!

Προς την τρίτη πράξη ο Bond μοιάζει να εισέρχεται σε “Indiana Jones” ύφος και αισθητική. Ο σκηνοθέτης μας αποκαλύπτει ότι τα “Δάκρυα του Αλλάχ” είναι ένας αρχαίος ναός που βρίσκεται κρυμμένος κάπου στην Ανατολή και μας παρουσιάζει σκηνικά και καταστάσεις που άνετα τα πετυχαίνεις σε ταινία του θρυλικού αρχαιολόγου. Οι επιρροές από το έργο του Spielberg ήταν μάλλον αναπόφευκτες. To 1981 το Raiders of the Lost Ark είχε σαρώσει τo Box Office και κατέπληξε θεατές και κριτικούς. O Bond δεν τράβαγε ποτέ του ζόρι να δανείζεται μόδες και έτσι ως γνήσιος κατάσκοπος φρόντισε να μεταμφιεστει και σε “Indiana Jones” σε κάποια σημεία της ταινίας του. Η ειρωνεία είναι ότι στο παρελθόν ο Steven Spielberg γούσταρε τρελα να γυρίσει ένα δικό του Bond Movie αλλά τελικά “βολεύτηκε” με τον ήρωα που του παραχώρησε ο George Lucas, γράφοντας έτσι τον δικό του κινηματογραφικο θρύλο! Μάλιστα στο NEVER… αρκετά από τα μέλη του crew είχαν δουλέψει και στην παραγωγή του Raiders.

Οι U.S.A. επιρροές είχαν άμεσο και θετικό αντίκτυπο και στον χαρακτήρα του Felix Leiter. Εδώ ο πράκτορας της CIA έχει πιο ενεργό ρόλο στην υπόθεση, αποκτά μερικές Action σκηνές και για πρώτη φορά τον υποδύεται Αφροαμερικανος ηθοποιός. Ο Bernie Casey ποτιζει με swag και δυναμισμό τον μέχρι πρότινος “κομπάρσο” Felix και χτίζει καλή χημεία με τον Sean Connery.

Πάντως ο πιο απρόσμενος συνεργάτης του 007 εδώ εντοπίζεται σε ένα εξαιρετικά γνώριμο και αγαπητό πρόσωπο…

Ω ναι, ο Rowan Atkinson έκανε ένα πέρασμα από το NEVER… χαρίζοντας μας comic relief στιγμές και φρόντισε να πάρει έμπνευση ώστε μετά από χρόνια να μας συστήσει σε έναν δικό του “Σούπερ Κατάσκοπο“!

Μία ακόμη (υπέρ) Cult επιλογή casting εμφανίζεται στην πρώτη πράξη ώστε να προσδώσει DEATH WISH 3 εσάνς σε αυτό το Bond Movie!

Όσον αφορά τα θρυλικά “Bond Girls” η Kim Basinger κλέβει την παράσταση με την γοητεία και την ομορφιά της. Έστω και αν περιορίζεται στον γνώριμο “Damsel in Distress” ρόλο.

Σαφεστα πιο δυναμική παρουσία αποτελεί η Barbara Carrera (Cult είδωλο των 80s και πρώην κουνελάκι του Playboy ) που ενσαρκώνει την Hitwoman της S.P.E.C.T.R.E. με τον κωδικό #12. Η τύπισσα βγάζει πάθος και τσαμπουκά, σε πείθει ότι μπορεί να ανταγωνιστεί τον 007 στα ίσα ενώ φαίνεται να διακατεχεται από έναν εγωισμό που ξεπερνάει σε μέγεθος και τοξικότητα ακόμη και εκείνον του Bond!

Όσον αφορά την επιστροφή του Sir Sean Connery στον πιο εμβληματικό ρόλο της καριέρας του είναι πραγματικά σαν να μην πέρασε μια μέρα από το ντεμπούτο του στο DOCTOR NO!

Ναι ο χρόνος “γράφει” στο πρόσωπο του και προφανώς ο ηθοποιός ξαναφορεσε το σμόκιν επειδή ήθελε να βγάλει λεφτά. Και πάλι όμως ο Connery αντιμετωπίζει την ταινία με απόλυτο επαγγελματισμο και δείχνει τον απαραίτητο σεβασμό απέναντι στον ρόλο του, διότι κατανοεί απόλυτα το ποσό σημαντική είναι η επιστροφή του για τους οπαδούς. Μάλιστα ο Connery δεν τραβάει κανένα ζόρι να μπει στο στόχαστρο της meta σάτιρας που ρίχνει σε διάφορες φάσεις το σενάριο απέναντι του.

Επίσης ο Bond εδώ κατέληξε και με σπασμένο καρπό στο ένα του χέρι. Μια “προσφορά” του Steven Seagal που για ένα, σύντομο, διάστημα είχε αναλάβει την “εκπαίδευση” του στις “πολεμικές τέχνες“!

Το NEVER SAY NEVER AGAIN βγήκε στις αίθουσες τον Οκτώβρη του 83. Παρά το γεγονός ότι από την εισαγωγή του φιλμ έλειπε το κλασσικό “Gun Barrel” σήμα του Bond κατάφερε να πετύχει διάνα τόσο στο Box Office όσο και στις κριτικές. Έβγαλε συνολικά γύρω στα 160 εκατομμύρια δολάρια έστω και αν στο τέλος έχασε την αναμέτρηση με το OCTOPUSSY, που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά. Πάντως σίγουρα κέρδισε στην αναμέτρηση της κριτικής αποδοχής.

Το “σεξ και η βία” επέστρεψαν μαζί με τον Sean Connery και αποτέλεσαν το ιδανικό αντίδοτο στον Bond του Roger Moore που είχε καταλήξει να μας σερβίρει campιλα με συχνότητα μεγαλύτερη και από τις παραγγελίες που έκανε ο 007 σε βότκα μαρτίνι.

Η ένεση αδρεναλίνης που μας χορήγησε η επιστροφή του αυθεντικού 007 κράτησε για μόλις μία δόση. Παρά την επιτυχία που σημείωσε τo NEVER SAY NEVER AGAIN o Sean Connery έκρινε, σοφά, ότι ήρθε η ώρα να αποχωρήσει οριστικά από την υπηρεσία της Βασίλισσας. Και αυτή τη φορά ήταν αποφασισμένος να τηρήσει την απόφαση του.

Να που τελικά αυτό το “Never” που ξεστομίζει ο κατάσκοπος στο φινάλε της ταινίας του ήταν κυριολεκτικής σημασίας.

Όπως και να χει φρόντισε αυτή την σύντομη επιστροφή του να μην την ξεχάσουμε ποτέ μας. Η αποστολή στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία αλλά το παιχνίδι επιτέλους είχε τελειώσει…