John Carpenter’s CHRISTINE : Η τοξικότητα δεν μπορεί να κρυφτεί στο πορτ μπαγκαζ…

by Αντρέι Κοτσεργκιν

” Oh man, there is nothing finer than being behind the wheel of your own car! Except maybe for pussy!”

Όσο παράλογο και αν ακούγεται σήμερα στα 80s o John Carpenter φλοπαρε με το THE THING στο Box Office.

Με το πέρασμα των εποχών η ψυχρή “Απειλή” του όχι μόνο απέσπασε την σφραγίδα του Cult Classic φιλμ αλλά κατόρθωσε να θεωρείται κορυφαίο κεφάλαιο του σινεμά τρόμου και επιστημονικής φαντασίας.

Όμως εκείνη την περίοδο η εισπρακτική αποτυχία του THE THING είχε ως συνέπεια ο σκηνοθέτης του να χάσει μερικά πρότζεκτ μέσα από τα χέρια του. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του FIRESTARTER που κατέληξε τελικά στον Mark Lester.

Τελικά, το 1983, μια άλλη μεταφορά μιας νουβέλας του Stephen King έμελλε να σώσει την καριέρα του Carpenter. Στο βιβλίο του King η “Christine“, το διαολεμένο και βαμμένο στο κόκκινο του αίματος Plymouth του 58 αμάξι, ήταν στοιχειωμένη από το μοχθηρό πνεύμα του προηγούμενου ιδιοκτήτη της. Όμως ο Carpenter αρνήθηκε να ακολουθήσει αυτή την πτυχή της πλοκής και προτίμησε να μας δείξει ότι η Christine υπήρξε “σατανική” από την πρώτη στιγμή της “γέννησης” / κατασκευής της…

Με ένα τραγούδι η Christine θέτει εξαρχής τους κανόνες και τις απαιτήσεις της. Ο εργάτης όμως δεν δίνει σημασία και κατευθείαν πληρώνει το τίμημα της αδιαφορίας του.

Η “γέννηση” της Christine βασίστηκε σε μια ιδέα που είχε ο Άλφρεντ Χίτσκοκ για μια σκηνή του North by Northwest φιλμ του, στην οποία ένα πτώμα θα πεταγοταν μέσα από ένα αμάξι, αλλά τελικά δεν την γύρισε ποτέ. Ο Carpenter μάζεψε αυτή την ιδέα μέσα από τα “παλιοσιδερα” και την ενσωμάτωσε λαμπρά στην εισαγωγή του.

Το σεναριακο twist του σκηνοθέτη οφείλεται στο γεγονός ότι ο Carpenter ανέκαθεν είχε μια αδυναμία στον τρόμο που πηγάζει μέσα από το απόλυτο άγνωστο.

Αλλά εδώ η αλλαγή στην οποία προέβη ίσως να έχει και μια πιο προσωπική σημασία :

Το “πνεύμα” του σκηνοθέτη δεν ανήκε σε αυτή την ταινία.

Ο πάντοτε ευθύς Carpenter παραδέχθηκε αργότερα ότι το πρότζεκτ δεν τον ενδιέφερε ιδιαίτερα.

“Το δέχτηκα επειδή τότε είχα ανάγκη από οποιαδήποτε δουλειά.”

Να όμως που ακόμη και απρόθυμος ο John Carpenter εδώ επιβεβαιώνει τον τίτλο του “μάστορα του τρόμου“. Ένας μάστορας που όχι μόνο θα φέρει την οποιαδήποτε δουλειά εις πέρας αλλά θα φροντίσει να την κάνει και στην εντέλεια.

Τουλάχιστον πίσω στα 70s και 80s, διότι η πορεία του στα 90s δεν δικαιώνει και τόσο τον παραπάνω τίτλο…

Ένας νεαρός σπασικλας περιμένει υπομονετικά να αποφοιτήσει από το λύκειο. Και όμως οι μέρες δεν περνάνε καθόλου γρήγορα για τον Arnie.

Ο Arnie είναι εκείνος ο τύπος που οι γονείς του πότε δεν τον ακούνε, που δεν σταυρωνει γκομενα και που οι νταήδες του σχολείου τον έχουν μόνιμα στο στόχαστρο τους. Ο Arnie έχει έναν και μοναδικό φίλο, τον Dennis Το γεγονός ότι ο τελευταίος είναι δημοφιλής αθληταρας και περιζήτητος γκομενος σίγουρα δεν λειτουργεί ως ένεση εγωισμού για τον Arnie.

Μία μέρα ο Arnie θα εντοπίσει την “Christine” στο γκαράζ ενός αξεστου άντρα. Αρχικά το αμάξι βρίσκεται σε τραγική κατάσταση και είναι αμφίβολο ακόμη και αν παίρνει μπρος. Και όμως ο Arnie δέχεται με ενθουσιασμό να αγοράσει την Christine με αντίτιμο 250 δολάρια. Ο φίλος του πασχίζει να τον αποτρέψει όμως η απάντηση του Arnie είναι ξεκάθαρη :

“Είναι εξίσου άσχημη με εμένα. Όμως εγώ μπορώ να την σώσω.”

Δεν έχει καθόλου άδικο. Η Christine μοιάζει εξίσου “δαρμενη” με εκείνον…

Ο Arnie περνάει τις υπόλοιπες μέρες του επισκευαζοντας το αμάξι του. Και όντως κατορθώνει να κάνει την Christine να μοιάζει ξανά όμορφη.

Μαζί με την Christine αρχίζουμε να διακρίνουμε θεαματικές αλλαγές τόσο στην εμφάνιση όσο και στην ψυχοσύνθεση του νέου κατόχου της. Σταδιακά ο Arnie αποκτά μια εξάρτηση με το αμάξι του η όποια προξενεί την ανησυχία του Dennis.

Όταν μια μέρα ο Arnie τα καταφέρνει επιτέλους να βρει μια κοπέλα αρχίζουμε να παρατηρούμε αλλαγές και στην “συμπεριφορά” της Christine…

Το CHRISTINE δεν είναι εκείνου του είδους η ταινία που θα σε τρομάξει μέσω των Jump Scares, του splatter ή του Gore. Ναι ο Carpenter δεν είναι φειδωλός στο αίμα και το φονικό όμως αυτά σε ιντριγκαρουν κυρίως μέσω της παραδοξοτητας τους. Ο αληθινός Τρόμος εισβάλει μέσα σου καθώς σταδιακά συνειδητοποιεις το ποσό εξαρτημένος καταλήγει να είναι ο Arnie από ένα υλικό αγαθό και την τεράστια επίδραση που ασκεί αυτό επάνω του.

Ο (υπερ)καταναλωτισμος απασχολουσε συχνά τον σκηνοθέτη. Η πιο σταρατη και παλαβη κριτική που του άσκησε μας ήρθε προφανώς μέσω του THEY LIVE. Στο CHRISTINE ο Carpenter αντιμετωπίζει το ζήτημα πιο “διακριτικά” όχι όμως και με λιγότερο καυστικό ή προβοκατορικο τρόπο.

Μέσα από την κάμερα του σκηνοθέτη ένα “σατανικό αμάξι” αποκτά διάφορες προεκτάσεις και ερμηνείες. Μπορείς να το δεις και ως μια αλληγορία γύρω από τον εθισμό στα ναρκωτικά, την τοξική αρρενωποτητα, μια επιθετική αντίδραση ενός έφηβου απέναντι στο bullying και την γονική αδιαφορία ή ως μια “Coming of Age” ιστορία που πήγε εξαιρετικά “λάθος”. Διάολε αν ο Carpenter είχε κινηθεί σε πιο ακραία μονοπάτια το Christine άνετα μπορούσε να εξελιχθεί σε Exploitation Rape & Revenge Movie!

Η σκηνή όπου οι νταήδες βανδαλιζουν την Christine μοιάζει σχεδόν με βιασμό…

Βέβαια μπορείς πάντοτε να δεις το CHRISTINE και ως ένα anti~ “GREASE” βγαλμένο κατευθείαν μέσα από τα εργοστάσια και τις φλόγες της Κολάσεως!

Η σχέση ανάμεσα σε Christine και Arnie αποδίδεται σαν τοξική σχέση ανάμεσα σε κάποιο προβληματικό ανδρόγυνο :

“Let me tell you a little something about love, Dennis. It has a voracious appetite. It eats everything. Friendship. Family. It kills me how much it eats. But I’ll tell you something else. You feed it right, and it can be a beautiful thing, and that’s what we have.”

Αρχικά ο Arnie βρίσκει “τον εαυτό του” μέσα στην Christine όμως σύντομα καταλήγει να δουλεύει μέρα και νύχτα αποκλειστικά για λογαριασμό της. Από ένα σημείο και ύστερα ότι και να κάνει για χατίρι της απλά δεν φαντάζει αρκετό. Από την πλευρά της η Christine πέρα από μια ψευδαίσθηση αυτοπεποίθησης και machiλας δεν παρέχει απολύτως τίποτα στον οδηγό της. Ακόμη και όταν την βλέπουμε να καταδιώκει και να σκοτώνει τους νταήδες που τον βασανίζουν μας δίνεται η αίσθηση ότι το κάνει καθαρά για την πάρτη της. Επίσης η Christine επιζητά συνεχώς την αφοσίωση και την στοργή του Arnie. Μάλιστα δείχνει να “ζηλεύει” όταν εκείνος βρίσκει την πρώτη του (θνητή ) κοπέλα. Και όμως ακόμη και αυτή η στοργή που επιζητά το αμάξι δεν δείχνει να είναι αναγκαία μιας και όταν οι νταήδες την διαλύουν σε χίλια κομμάτια εκείνη εύκολα συναρμολογει τον εαυτό της, δίχως κόπο και χωρίς την βοήθεια του Arnie!

H Christine λειτουργεί ως μια Femme Fatale από φιλμ νουάρ των 50s που αφού ξελογιασει τους άντρες οδηγούς της στην συνέχεια θα τους απομυζησει σταδιακά και στο τέλος θα τους οδηγήσει, κυριολεκτικά, στον χαμό τους.

Ειλικρινά δεν είναι διόλου τυχαίο που ο Carpenter μας παρουσιάζει τον, πλέον, “cool” Arnie ως έναν επίδοξο James Dean…

Ο Keith Gordon κλέβει την παράσταση με την “μεταμόρφωση” του αλλά γενικότερα το νεανικό cast κάνει απόλυτα στιβαρή δουλειά. Μάλιστα ο προβοκάτορας σκηνοθέτης διόλου τυχαία επέλεξε έναν τύπο που έμοιαζε με τον John Travolta ως τον αρχι~νταή της ιστορίας του!

Εξαιρετικές επιλογές έγιναν στους ρόλους των ενηλίκων χαρακτήρων που όλοι τους ζεχνουν από αδιαφορία και συμφέρον. Λειτουργούν ως μια πρώτη ματιά στο “αύριο” που περιμένει τους νεαρούς μας ήρωες. Και φυσικά έχουμε Τιτανα Harry Dean Stanton να προσδίδει χάρισμα και εμπειρία μέσα από την ολιγόλεπτη παρουσία του σε ρόλο ενός “λαγωνικού” της αστυνομίας που ενώ μυρίζει αίμα και ενοχή αδυνατεί να κάνει και πολλά πράγματα ώστε να τα σταματήσει.

Ο Stanton μπήκε από σφήνα στην ταινία καθώς αρχικά ήταν να παίξει τον μουλο μπάρμαν στην Λάμψη του Kubrick αλλά εξαιτίας άλλων υποχρεώσεων δεν τα κατάφερε τελικά…

Οι χαρακτήρες της ταινίας είναι περισσότερο Stephen King πάρα John Carpenter αλλά ο μάστορας τους προσαρμόζει μια χαρά στα δικά του μέτρα.

Το τραγικό της υπόθεσης είναι ότι παρά την μεταμόρφωση που περνάει ο Arnie ποτέ του δεν διαστρεβλωνεται σε κακό άνθρωπο ή έστω έναν αντιπαθητικό μαλακα. Μέχρι και το τέλος λειτουργεί σαν ένας τραγικός αντιηρωας.

Πέρα από μια σάτιρα, ποτισμένη με μαύρο αλλά και βαθύ “κόκκινο” χιούμορ απέναντι στο GREASE η Christine δεν αποκλείεται να λειτουργεί και ως μια κρυφή κριτική του σκηνοθέτη απέναντι σε εκείνη την γενιά ενηλίκων που ξεστομίζει συνεχώς το μότο “παλιά ήταν καλύτερα τα πράγματα”. Το αμάξι αυτό αποτελεί προϊόν των 50s, μια εποχή που για πολλούς Αμερικανούς των 80s φάνταζε πιο “αθώα” και δούλευε καλύτερα από πολιτικής και κοινωνικής σκοπιάς. Μάλιστα στα 80s o Ρόναλντ Ρηγκαν ανέβηκε στην εξουσία επειδή οι συντηρητικές και πουριτανικες του υποσχέσεις γύρω από την “ιδανική Αμερική” έβγαζαν έντονη μυρωδιά από το lifestyle των 50s. Να όμως που το αμάξι / κατάλοιπο αυτής της εποχής κρύβει μέσα του απέραντη μοχθηρια και κακό. Παρά το εντυπωσιακό και γοητευτικό του περίβλημα στα σωθικά του είναι εντελώς σάπιο…

Από τεχνικής πλευράς εδώ τα επιτεύγματα του “μάστορα” είναι πολλά. Όμως πιστεύω αξίζει να επικεντρωθουμε σε ένα :

Ο Carpenter πραγματικά σε πείθει ως θεατή ότι υπάρχει “ζωή” μέσα στο αμάξι του. Ναι υπάρχουν κίνδυνος και κακία όμως επίσης υπάρχει και μια ακαταμάχητη γοητεία.

Καθώς βλέπεις την Christine τυλιγμένη στις φλόγες, να σπέρνει τον τρόμο και τον θάνατο, εύχεσαι από μέσα σου αυτό το καταραμένο πράγμα να επιστρέψει στην “Κόλαση” που την ξέρασε στον δρόμο μας. Αλλά στο φινάλε και ενώ η Christine ετοιμάζεται, υπό τους ήχους του Bad to The Bone, να αναμετρηθεί με έναν εκσκαφέα εκείνη την στιγμή εκπέμπει τόση γοητεία που καταλήγεις ίσως να επιθυμείς να την δεις να βγαίνει νικήτρια μέσα από την μονομαχία!

Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο λειτουργεί και το φιλμ απέναντι στον θεατή. Θα σε τρομάξει και θα σε συναρπάσει και στο φινάλε θα σε αποπλανήσει, εξασφαλιζοντας έτσι την επιστροφή σου σε αυτό.

Ειλικρινά δεν υπάρχει τίποτε καλύτερο από το να την αράζεις στην πολυθρόνα σου και να ρίχνεις μια επαναληπτική προβολή στην CHRISTINE! Εκτός ίσως από το μουνι!

Σημείωση : Για άμεση πρόσβαση στο περιεχόμενο μας και στήριξη σας προσκαλώ να κάνετε συνδρομή στο 🦇 Patreon 👇

https://www.patreon.com/TheBatCountry