THE X~FILES ” SPACE” : Δύο πράκτορες του FBI ατενίζουν φαντάσματα στον Άρη…

by Αντρέι Κοτσεργκιν

Στα 70s και 80s το διαβόητο “Satanic Panic” που έσπειρε ο Charles Manson και τα “παιδιά” του μπορεί να βύθισαν την Αμερικανική κοινωνία στην αμφιβολία και τον φόβο όμως απέναντι στο σινεμά τρόμου είχε άκρως ευεργετικές ιδιότητες.

Αντίθετα στα τέλη των 90s η έξαρση του “Mars Craze“, μια συνέπεια που προέκυψε από τις φωτογραφίες που τράβηξε η αποστολή της NASA από την επιφάνεια του Άρη και που απεικόνιζαν “φαντάσματα“…

… δεν είχε εξίσου θετική επίδραση στο σινεμά της εποχής.

Η πλειοψηφία των sci ~fi / Horror παραγωγών που επιχείρησαν να εκμεταλλευτουν τον παροξυσμό γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη δεν ήταν ιδιαίτερα ποιοτικές αλλά ούτε καν έστω κάπως ψυχαγωγικες.

Ακόμη και ο “μάστορας” John Carpenter έπεσε θύμα της “Κατάρας” του Άρη και συνέθεσε στα 00s μια από τις χειρότερες ταινίες της φιλμογραφιας του…

Και όμως υπήρξαν και εκείνοι οι λίγοι και οι τολμηροί που εξερεύνησαν τα “μεταφυσικά” μυστήρια του Κόκκινου Πλανήτη όχι ιδιαίτερα ποιοτικά όμως σίγουρα με αξιοσημείωτο πάθος.

Κάπου εδώ καλούμαστε να ανοίξουμε έναν ακόμη φάκελο από το συρτάρι των THE X~FILES ώστε να θυμηθούμε και να μελετήσουμε το επεισόδιο #9 της πρώτης σεζόν, με τίτλο “SPACE“…

Scully: So you think this x-ray is bogus?

Mulder: God, I hope so.

Το επεισόδιο μας ταξιδεύει στο παρελθόν και στο διάστημα καθώς μας δείχνει έναν αστροναύτη να κάνει στενή επαφή τρίτου τύπου με έναν “κάτοικο” του Άρη…

Αρκετά χρόνια αργότερα ο αστροναύτης απολαμβάνει το στάτους του εθνικού ήρωα ενώ έχει αναλάβει και την ευθύνη της νέας αποστολής που έχει προγραμματίσει η NASA με προορισμό τον Κόκκινο Πλανήτη.

Όμως μια σειρά από σαμποτάζ θα φρενάρει το πρόγραμμα και θα θέσει σε κίνδυνο τις ζωές όσων συμμετέχουν σε αυτό!

Οι ειδικοί πράκτορες του FBI, Fox Mulder και Dana Scully, καλούνται να ρίξουν φως στην υπόθεση…

Το SPACE τοποθετεί τον Mulder σε κεντρικό ρόλο και περιορίζει την Scully σε “κομπάρσο“. Μια κίνηση λογική αν αναλογιστουμε το παρελθόν του πρώτου και την ψύχωση που τρέφει με το διάστημα και τα μυστικά που κρύβονται ανάμεσα στα άστρα του.

Ο Mulder εδώ παρουσιάζεται ως “fanboy” της NASA και η νέα του υπόθεση του δίνει την ευκαιρία ζωής να γνωρίσει πρόσωπο με πρόσωπο έναν από τους ήρωες του, που φυσικά θα ήταν ένας αστροναύτης! Καθώς ξετυλίγει το κουβάρι του μυστηρίου θα ξεκινήσει να υποψιάζεται τον υπολοχαγό Marcus Aurelius Belt ως το άτομο που ευθύνεται για τα σαμποτάζ.

Αλλά ο πράκτορας γνωρίζει αρχικά την μισή αλήθεια. Ναι ο Belt είναι εκείνος που σαμποταρει την αποστολή όμως το κάνει δίχως την θέληση του. Ένας κάτοικος του Άρη έχει κάνει possession στο κορμί του και τον κινεί σαν αβουλη μαριονέτα!

Το γιατί οι Αρειανοι δεν μας θέλουν κοντά στον πλανήτη τους είναι ένα ερώτημα που δεν απαντάται ποτέ σε αυτόν τον φάκελο X. Όμως ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στην ιστορία και την πορεία του ανθρώπινου είδους επάνω στον πλανήτη Γη προσωπικά δεν μπορώ να κατηγορήσω τους Αρειανους για την άρνηση τους να μοιραστούν μαζί μας τον τόπο και τα μυστικά τους…

Ο David Duchovny παραδίδει εδώ μια από τις πιο παθιασμένες ερμηνείες του στην διάρκεια της σειράς. Πάντως το επεισόδιο το παίρνει επάνω του ο Ed Lauter ως υπολοχαγός Belt καθώς προσεγγίζει τον ρόλο του με μια σχεδόν θεατρική τραγικότητα. Τουλάχιστον όσο “θεατρικός” μπορεί να φαντάζει ένας αυστηρός πρώην αστροναύτης. Ιδού ένας ήρωας που διαστρεβλωνεται σταδιακά σε πειθηνιο εργαλείο μιας απόκοσμης δύναμης και παρόλα αυτά μάχεται μέσα του όχι για να διατηρήσει το στάτους και το κύρος του του αλλά για να σώσει τους συνεργάτες του.

Το SPACE μας δίνει ορισμένα στιβαρά Jump SCARES στο ξεκίνημα αλλά η πραγματική του δύναμη συναντάται στο πως στήνει ένα σκηνικό μυστηρίου και ανακάλυψης.

O Chris Carter άντλησε άφθονη έμπνευση από το “πρόσωπο” της φωτογραφίας που βύθισε τους Αμερικανούς (για ακόμη μια φορά) σε καταστάσεις μαζικής υστερίας και συνωμοσιολογιας. Μάλιστα ο σεναριογράφος (για ακόμη μια φορά) “τσιγλκλαει” τους συνωμοσιολογους κάνοντας μια σύνδεση ανάμεσα στο δυσλειτουργικο τηλεσκόπιο Χαμπλ και τα “φαντάσματα” του Άρη!

Το SPACE προβλήθηκε στον αέρα τον Νοέμβρη του 1993 και σε αντίθεση με άλλα “Monster of The Week” επεισόδια απέσπασε αρνητικές κριτικές. Για αρκετούς θεωρείται ένα από τα “χειρότερα” επεισόδια στην μακροχρόνια ιστορία των X~FILES ενώ και ο ίδιος ο Carter το αποκηρυξε στην πορεία.

Στο στόχαστρο μπήκαν το “βαρετό story” και η “φτηνή σκηνοθεσία“, που όντως παραπέμπει σε B~Movie όμως ειλικρινά δεν βρίσκω κάτι το κακό σε αυτό. Τα προηγούμενα επεισόδια είχαν κοστίσει αρκετά στο στούντιο και έτσι εδώ ο σκηνοθέτης William Graham κλήθηκε να δουλέψει με ένα αρκετά σφιχτό μπάτζετ. Κατά συνέπεια έριξε το βάρος στο μυστήριο και τους χαρακτήρες πάρα στα εφέ και τον εντυπωσιασμο.

Αρνητικές εντυπώσεις άφησε η ερμηνεία του Ed Lauter καθώς ορισμένοι βρήκαν τον χαρακτήρα του “μονοδιάστατο“. Λες και κάποιος που έχει περάσει από την σκληρή εκπαίδευση του αστροναύτη συνηθίζει να συμπεριφερεται σαν “Party Animal”, ξέρω γω αντί για πηγή ψυχραιμίας και κλινικής λογικής…

Άσε που το SPACE περιλαμβάνει έναν εκ των κορυφαίων διαλόγων ανάμεσα στο Dynamic Duo :

Mulder : I have to admit I filled one of my boyhood fantasies.

Scully: Yeah. It ranks right up there with getting a pony and learning how to braid my own hair.

Και ναι για να γλιτώσει φράγκα ο σκηνοθέτης κατέφυγε σε stock footage της NASA και το επεισόδιο διακρίνεται από έλλειψη δράσης και έχει αρκετά τεχνικά λαθάκια.

Που να πάρει η οργή δεν πέτυχε καν τον βασικό του στόχο να εξοικονόμησει χρήματα στους παραγωγούς!

Ο Graham έφτιαξε ένα “κέντρο της NASA” ως το κεντρικό σκηνικό του το οποίο τελικά κόστισε τόσα χρήματα που εξέλιξε το SPACE από “εκπτωτικο επεισόδιο” σε ένα από τα πιο ακριβά της πρώτης σεζόν!

Μερικοί επικριτές έφτασαν στο σημείο να το κρίνουν ως στυγνή προπαγάνδα του Carter για λογαριασμό της NASA. Μια προσπάθεια να δικαιολόγησει όλο το κρατικό χρήμα που κατά καιρούς έπεσε στην υπηρεσία και για να μπαλωσει τα (συχνά) τεχνικά της λάθη…

Οκ σε αυτό το τελευταίο ίσως να μην είχαν και εντελώς άδικο.

Belt: You know what it means to be an astronaut, sir? You risk your life every time you get into your spacecraft. For nothing more than the good promise of mankind.

Mulder: You’ve got no argument from me, sir. You’re true American heroes.

Belt: Heroes? We used to make headlines when we did our job right. Now they bury you in the back of the paper. Name me two astronauts in the last mission. You make the front page today only if you screw up.

Στο φινάλε όμως εδώ έχουμε ένα επεισόδιο που λειτουργεί ως “γράμμα αγάπης” των δημιουργών των X~FILES απέναντι στην NASA.

Στο παρελθόν ο JFK δεν δίσταζε να ξοδέψει ένα μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού των Η.Π.Α. για λογαριασμό της εξερεύνησης του διαστήματος και της “κούρσας” που είχαν στήσει οι Αμερικανοί ενάντια στην Σοβιετική Ενωση. Και να που εν ετει 1993 και με την τεχνολογία να έχει εξελιχθεί θεαματικά μια υπηρεσία που κάποτε έδινε υπερηφάνεια και ελπίδα σε ένα ολόκληρο έθνος καταλήγει να φαντάζει ως ένα “φάντασμα” που συνεχώς μάχεται κόντρα στους περιορισμούς και την έλλειψη δολαρίων ώστε να κρατηθεί “ζωντανό“.

Όπως και για τον Fox Mulder έτσι και για τους συντελεστές του επεισοδίου η NASA και τα προγράμματα της γύρω από την εξερεύνηση του διαστήματος λειτουργούν ως μια ελπίδα για την ανακάλυψη ” της αλήθειας που βρίσκεται εκεί έξω”…