COLOR OUT OF SPACE : Ο αληθινός Κοσμικός Τρόμος έρχεται από τον Nic Cage και τα …αλπακά του…

by Αντρέι Κοτσεργκίν

Πριν από δυο δεκαετίες ο σκηνοθέτης Richard Stanley αποφάσισε να απομακρυνθεί όσο πιο μακριά μπορούσε από το Hollywood , έχοντας υποστεί μια ολική κατάρρευση ύστερα από το κάζο που υπέστη κατά την διάρκεια των γυρισμάτων του, cult πλέον, The Island of Dr.Moreau…

Βασισμένο επάνω στην ομώνυμη νουβέλα επιστημονικής φαντασίας του συγγραφέα H.G.Wells το φιλμ αυτό αποτελούσε το προσωπικό Passion Project ενός σκηνοθέτη που είχε αρχίσει να τραβάει τα βλέμματα της βιομηχανίας επάνω του χάρη σε ταινίες όπως ήταν τo δυστοπικό HARDWARE. Να όμως που το όνειρο του Stanley γρήγορα εξελίχθηκε σε έναν απόλυτο εφιάλτη καθώς έπεσε θύμα της τότε διαμάχης ανάμεσα στους δυο αστέρες / πρωταγωνιστές του , Marlon Brando και Val Kilmer, που κατά την διάρκεια των γυρισμάτων συμπεριφέρονταν σαν εκκεντρικές ντίβες και έστησαν και μια αναμέτρηση εγωισμών μεταξύ τους. Σε συνδυασμό με διάφορα , φυσικά και αφύσικα , απρόοπτα αλλά και την αδυναμία ή την έλλειψη θέλησης του ‘free spirit‘ Stanley να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες της βιομηχανίας του Hollywood δεν είναι καθόλου τυχαίο που το Νησί του Δρ.Μορό εξελίχθηκε σε ένα ‘ναυάγιο‘ που παρέσυρε μαζί του γύρω στα 70 εκατομμύρια δολάρια.

Τα γυρίσματα της ταινίας ήταν τόσο ταραχώδη που λίγες μέρες ύστερα από την έναρξη τους το στούντιο της New Line Cinema αποφάσισε να αντικαταστήσει τον Stanley , που απλά αδυνατούσε να χαλιναγωγήσει τους Brando και Kilmer, με τον συνάδελφο του John Frankenheimer. Ο Stanley ενημερώθηκε για την απόλυση του μέσω ενός φαξ και προφανώς η είδηση ότι ένας άλλος σκηνοθέτης θα αναλάμβανε να εκπληρώσει το ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΟΡΑΜΑ δεν του έκατσε διόλου καλά στο στομάχι.

Μόλις γνωστοποιήθηκε η απόλυση ένα από τα στελέχη του στούντιο πήγε τον Stanley μέχρι το αεροδρόμιο της βόρειας Αυστραλίας, όπου διεξάγονταν τα γυρίσματα, και κυριολεκτικά τον έχωσε σε ένα αεροπλάνο με προορισμό το Λος Άντζελες. Όταν τελικά αυτό προσγειώθηκε στην άλλη άκρη της γης διαπιστώθηκε ότι ο Stanley ΔΕΝ βρισκόταν ανάμεσα στους επιβάτες του…

Έχοντας υποστεί νευρικό κλονισμό ο σκηνοθέτης αποφάσισε να καταφύγει στις αχανείς ζούγκλες της Αυστραλίας και παράλληλα μεταμφιεσμένος ως …υβρίδιο μπουλντόγκ – κομπάρσου παρείσφρησε στα γυρίσματα του φιλμ και αρχικά σκόπευε να σαμποτάρει την παραγωγή. Να όμως που τελικά με την συμμετοχή του σε αυτή κατόρθωσε να επιτύχει μια ‘εξιλέωση‘ και έτσι τελικά δεν χρειάστηκε να βάλει φωτιά στο πλατό !

Όμως μπορεί ο Stanley να λυτρώθηκε από την κατάρα του Δρ.Μορό, ένα φιλμ που πάτωσε όπως και να χει, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπόρεσε να αποτινάξει από επάνω του και την πικρία του για το Hollywood και τον τρόπο που αντιμετωπίστηκε από τα στελέχη του. Και κάπως έτσι τα επόμενα είκοσι χρόνια ο Richard Stanley, ένας εξαιρετικά υποσχόμενος σκηνοθέτης, θα τα περνούσε μέσα σε δάση και ζούγκλες γυρνώντας αποκλειστικά ντοκιμαντέρ…

Και να που ξαφνικά εν έτει 2019 ο ταλαίπωρος και πληγωμένος σκηνοθέτης τολμά να επιστρέψει στις ταινίες μεγάλου μήκους και μάλιστα με ένα νέο ‘Passion Project’ !

Πέραν του Wells o Stanley φαίνεται να λατρεύει ευλαβικά και τον συγγραφέα H.P.Lovecraft και μέσα από την νέα του ταινία επιλέγει να κάνει μια μεταφορά της , σπουδαίας, μικρής ιστορίας του τελευταίου με τίτλο The Colour out of Space.

Ως σύμμαχο του ο σκηνοθέτης εδώ έχει έναν ηθοποιό που είναι κομμένος και ραμμένος ακριβώς στα δικά του εκκεντρικά και άκρως ψυχεδελικά μέτρα.

Ναι στο Color Out of Space o Nicolas Cage βυθίζεται τόσο στον περίφημο Κοσμικό Τρόμο του Lovecraft όσο και στην ψυχεδελική αισθητική του Richard Stanley με το τελικό αποτέλεσμα να είναι ναι μεν αρκετά αμφιλεγόμενο όμως σε καμία περίπτωση και αδιάφορο…

Στην μεταφορά του ο Stanley ενώ διατηρεί την βασική ιδέα και τις θεματολογίες της ιστορίας του Lovecraft ταυτόχρονα το δικό του ‘χρώμα‘ φαίνεται να έχει διαφορετικές ‘αποχρώσεις‘ από εκείνο του συγγραφέα.

Οι αλλαγές στις οποίες προβαίνει εδώ ο σκηνοθέτης δεν αποκλείεται να τσαντίσουν τους χάρντκορ οπαδούς του H.P. που επιθυμούσαν να δουν μια πιστή μεταφορά της ομώνυμης ιστορίας. Όμως αν αναλογιστούμε ότι το αυθεντικό υλικό ουσιαστικά αποτελούνταν από μια χούφτα σελίδες οι όποιες αλλαγές και προσθήκες κρίνονται απλά ως κάτι το αναπόφευκτο εκ μεριάς του σκηνοθέτη. Ο Stanley εξελίσσει και εμπλουτίζει την ιστορία όμως οι τρόποι με τους οποίους επιλέγει να το κάνει διχάζουν. Ουσιαστικά στο μυαλό του σκηνοθέτη το ‘Χρώμα‘ του Lovecraft μεταφράζεται στην οθόνη σαν ένα παρανοϊκό τριπάρισμα που ακροβατεί συνεχώς ανάμεσα στο όνειρο και τον εφιάλτη.

Ο σκηνοθέτης μεταφέρει την πλοκή από το 1882 στην σημερινή εποχή. Στην ιστορία του Lovecraft το ‘Χρώμα‘ είναι ουσιαστικά μια εξωγήινη οντότητα που μια νύχτα προσγειώνεται στο , απομονωμένο, αγρόκτημα μιας φαμίλιας και η παρουσία του έχει φριχτές και επίπονες παρενέργειες τόσο στην σωματική όσο και στην ψυχική υγεία των μελών της. Ο Stanley διατηρεί αυτή την θεματολογία όμως την τοποθετεί στην σύγχρονη εποχή ενώ αναθέτει τον ρόλο του πατριάρχη της οικογένειας των Gardner’s στον Nicolas Cage που εξελίσσει τον αγρότη χαρακτήρα του σε έναν...εκτροφέα αλπακά !

Γιατί να μπλέξεις τα αλπακά με τον Lovecraft, τον Κοσμικό Τρόμο του που έρχεται μέσα από το απόλυτο άγνωστο, τις αόρατες ψείρες, τα απόκοσμα χρώματα και τον μέγα Κθούλου ?

Επειδή όταν έχεις για πρωταγωνιστή τον Nic Cage τίποτε δεν είναι απίθανο να συμβεί μέσα στην ταινία σου διάολε !

Ο Nic αναπτύσσει μια θεοπάλαβη χημεία με τα αλπακά του, μια χημεία τόσο ισχυρή που με κάνει να πιστεύω ότι τα ζωάκια αυτά όχι μόνο προστέθηκαν στην ιστορία ύστερα από δική του απαίτηση αλλά ίσως και να του ανήκουν ! Που να πάρει η οργή εδώ ο χαρακτήρας του Cage δείχνει να νοιάζεται περισσότερο για τα αλπακά παρά για όλο τον μεταφυσικό και αποκρουστικό Τρόμο που απειλεί την οικογένεια του…

Στις αρχές του φιλμ τον ,βλέπουμε ντυμένο σαν σύγχρονο αγρότη, να την αράζει στην βεράντα του και να παρατηρεί γαλήνιος τα αλπακά του. Αργότερα στο οικογενειακό δείπνο τονίζει σε όλους την τεράστια αξία που έχουν τα αλπακά και βγάζει ένα λόγο που εξηγεί γιατί το αλπακά είναι ‘το ζώο του μέλλοντος‘ ! Στην συνέχεια τον παρατηρούμε για αρκετά λεπτά να αρμέγει ένα από αυτά και να καταναλώνει το γάλα του με λαιμαργία και απόλυτη ικανοποίηση.

Φυσικά όταν τα αλπακά θα καταλήξουν να απειλούνται και αυτά από τις παρενέργειες του απόκοσμου χρώματος η οργή του Nic θα βαρέσει κόκκινο και το περίφημο Cage Rage θα κατακλύσει για ακόμη μια φορά τις οθόνες μας !

Το Cage Rage μπορεί να αποτελεί το πιο ισχυρό ερμηνευτικό ‘όπλο‘ του Νικόλα όμως παραδοσιακά λειτουργεί ως δίκοπο μαχαίρι για τις ταινίες και τις ερμηνείες του. Μπορεί είτε να τα εξυψώσει είτε να τα καταστρέψει ολοσχερώς. Δεν υπάρχει μέση λύση εδώ. Για να επιτευχθεί το πρώτο το κόλπο είναι να βρει ένας σκηνοθέτης την χρυσή τομή ανάμεσα στο πόσο θα χαλιναγωγήσει τον ηθοποιό και στο πόσο θα τον αφήσει ελεύθερο να προβεί στους αυτοσχεδιασμούς του. Και εδώ ο Stanley βρίσκει αυτή την τομή μιας και η παρουσία του Νικόλα είναι αρκετά στιβαρή. Τα ξεσπάσματα του είναι μετρημένα αλλά άκρως θεαματικά. Σε μια φάση ο Cage δεν μπορεί να βάλει μπρος το αμάξι / σαράβαλο του και ευρισκόμενος σε μια κατάσταση απόλυτης απόγνωσης ξεκινά να το κοπανά με μανία και να το αποκαλεί ‘Cocksucker‘ ! Στιγμές σαν και αυτή σε κάνουν να νιώθεις απόλυτα δικαιωμένος που έκατσες να δεις αυτή την ταινία.

Όπως και τα υπόλοιπα πλάσματα και οι χαρακτήρες του Color…έτσι και ο Cage καλείται να περάσει μέσα από μια φριχτή μεταμόρφωση. Μονάχα που η δική του δεν οφείλεται αποκλειστικά στην επίδραση του ‘Χρώματος‘ αλλά έχει τις ρίζες της και σε ορισμένες φρικιαστικές πτυχές της ανθρώπινης φύσης του.

Και όμως ενώ ερμηνευτικά ο Nic μας ψυχαγωγεί για ακόμη μια φορά με το πάθος και την εκκεντρικότητα του εκεί που χωλαίνει αισθητά ο ρόλος του είναι προς την απόδοση που κάνει στον χαρακτήρα του, και που οφείλεται στο σενάριο και την σκηνοθεσία του Stanley, η οποία μας παραπέμπει σε μια παραλλαγή του Jack Torrance από την περίφημη και ανυπέρβλητη Λάμψη των Kubrick και Nicholson…

Για την ακρίβεια ο Stanley ‘ξεπατικώνει‘ άφθονο υλικό από την αισθητική του THE SHINING ώστε να αναδείξει το Horror κομμάτι της ταινίας του ,και τις επιπτώσεις που έχει η παρουσία του ‘Χρώματος‘ στην φαμίλια ,όμως σε καμία περίπτωση δεν το κάνει τόσο ευρηματικά και δυναμικά όπως το έκανε ο Kubrick πίσω στα 80s. Μάλιστα εδώ αρκετά από τα σκηνοθετικά τρικ που επιστρατεύει φαντάζουν παντελώς κλισέ.

Ένας από τους βασικότερους λόγους που ο τρόμος του Stanley δεν ‘λάμπει‘ τόσο όσο έλαμπε εκείνος του Kubrick έχει να κάνει με το γεγονός ότι πέραν του πατριάρχη / αγρότη του Cage κανένας από τους υπόλοιπους χαρακτήρες της ιστορίας δεν έχει μια ανάπτυξη της προκοπής. Όλοι τους είναι κινούμενα στερεότυπα του τύπου ‘ η μάνα που πεθαίνει από καρκίνο’, ‘ο έφηβος γιος που πίνει μπάφους’, ‘η έφηβη κόρη που την έχει δει Μπαχαλοσατανίστρια μάγισσα’ και ‘ο μικρός γιος που βλέπει φαντάσματα’…

Φυσικά ο πιο κλισέ χαρακτήρας είναι εκείνος του Tommy Chong που για πολλοστή φορά υποδύεται μια απολαυστική παρωδία του stoneρά εαυτού του…

…αλλά οκ ορισμένα κλισέ συμβαίνουν για καλό !

Επίσης μόνο και μόνο το γεγονός ότι στο Color…γινόμαστε μάρτυρες της δημιουργικής συνύπαρξης των Cage, Stanley, Chong και μέσα σε μια ταινία που έχει στηθεί από το νεοσύστατο και εξαιρετικά αρχιδάτο στούντιο SpectreVision, που ιδρυτής του είναι ο Elijah Wood, αρκεί ώστε να καταστήσει αυτό το φιλμ ως ένα Cult Classic από τώρα ενώ παράλληλα ανοίγονται ορίζοντες για το Indie σινεμά που μέχρι πρότινος φάνταζαν ανεξερεύνητοι !

Όμως πέραν του Cage οι υπόλοιπες ερμηνείες κρίνονται τουλάχιστον ως διεκπεραιωτικές.

Και ναι ο σκηνοθέτης στην πρώτη του πράξη συνθέτει κάποιες όμορφες και γαλήνιες οικογενειακές στιγμές που δημιουργούν ένα δέσιμο ανάμεσα στους χαρακτήρες όμως τόσο η απόδοση τους όσο και οι ερμηνείες του cast απλά δεν σε βοηθούν να δεθείς μαζί τους ή να δώσεις έστω και ένα δολάριο για τις μοίρες τους.

Αρκετά άνισα είναι τα πράγματα όσον αφορά και το κομμάτι της επιστημονικής φαντασίας και του Τρόμου που συνεχώς περιστρέφεται γύρω από αυτό. Το ‘χρώμα‘ αποδίδεται από τον Stanley με μια βαθιά ροζ απόχρωση η οποία γράφει εξαιρετικά στην οθόνη. Μπορεί στο μυαλό μου ανέκαθεν να φανταζόμουν το χρώμα του Lovecraft σε πιο πρασινωπές αποχρώσεις όμως η απεικόνιση που του κάνει εδώ ο Stanley δεν με χάλασε καθόλου. Η παλέτα που επιλέγει ο σκηνοθέτης προσδίδει μια μυσταγωγική αλλά και ψυχεδελική αίσθηση στην ταινία του.

Θα σε ξενίσει , θα σε γοητεύσει αλλά και θα σε αγχώσει ταυτόχρονα…

Πάντως κανένα από τα παραπάνω συναισθήματα ΔΕΝ θα στα προκαλέσει το CGI της ταινίας…

H αποχή του Stanley από την σκηνοθεσία ταινιών μεγάλου μήκους για σχεδόν είκοσι χρόνια είχε σαφέστατα επιπτώσεις απέναντι στον δημιουργό. Ο Stanley ξεκάθαρα ‘έχασε μαθήματα‘ γύρω από το πως πρέπει να στήνει και να χειρίζεται ένας σύγχρονος σκηνοθέτης το CGI με αποτέλεσμα τα ψηφιακά εφέ του να φαντάζουν από παντελώς ψεύτικα μέχρι και εξαιρετικά γελοία. Ειδικά όταν ο σκηνοθέτης ζουμάρει επάνω σε κάποιο από τα ψηφιακά πλάσματα του οι εντυπώσεις που αποκομίζεις από την εικόνα του είναι άκρως απογοητευτικές. Το μόνο θετικό της υπόθεσης είναι ότι το Color Out of Space είναι ουσιαστικά ένα B-Movie που η γενικότερη αισθητική του σε κάνει να αποδέχεσαι κάπως την ‘φτήνια‘ που εντοπίζεται σε αυτόν τον τομέα.

Στον αντίποδα ο Stanley κάνει σαφώς καλύτερη δουλειά στα πρακτικά εφέ του όμως και εδώ υπάρχει ένα αγκάθι μιας και αυτά μοιάζουν λες και ξέμειναν από τα γυρίσματα του THE THING…

Στην τρίτη πράξη του Color…o Stanley εισέρχεται σε φουλ Καρπεντερικό Mode.

Μάλιστα το κάνει σε τόσο μεγάλο βαθμό που αν κάποιος με έπιανε πριν δω την ταινία του και μου έδειχνε μια ή δυο από τις Body Horror σκηνές της και μου έλεγε ψέματα ότι είναι πλάνα ‘από το νέο Remake του THE THING ‘που να πάρει η οργή ίσως και να τον πίστευα…

Και ναι τα πρακτικά εφέ του Color…λειτουργούν μια χαρά όμως ο Stanley αδυνατεί να προσδώσει στα πλάσματα του αυτή την αίσθηση απόλυτης παράνοιας, τρόμου και σιχαμάρας που είχαν τα αντίστοιχα του ‘μάστορα’ Carpenter στο THE THING.

Στην τελική θα έλεγα ότι ο αληθινός ‘Κοσμικός Τρόμος‘ εδώ δεν ξεπηδά ούτε από το απόκοσμο ‘χρώμα‘ αλλά ούτε και από τα αποκρουστικά πλάσματα του σκηνοθέτη. Εδώ ο μόνος τρόμος που ένιωσα οφείλεται αποκλειστικά στον Nic Cage και την ανεξήγητα εμμονική σχέση που μοιράζεται με τα αλπακά του…

Με τα ελαττώματα αλλά και τα προτερήματα του το Color out of Space κρίνεται ως μια τίμια και ενδιαφέρουσα μεταφορά της τόσο επιδραστικής και διαχρονικής μυθολογίας του H.P.Lovecraft, έστω και αν ο σκηνοθέτης καμιά φορά αδυνατεί να ακολουθήσει αποτελεσματικά τις διδαχές του συγγραφέα σχετικά με το πως πρέπει να στήνεται και να αποδίδεται ο Κοσμικός Τρόμος.

Οπτικά το φιλμ θα σε γοητεύσει αλλά και θα σε ψυχαγωγήσει, καμιά φορά ηθελημένα και άλλες φορές άθελα του. Παρά το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης παρουσιάζεται αρκετά ‘σκουριασμένος‘ όσον αφορά την χρήση της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας οπτικά η ταινία του δεν είναι καθόλου άσχημη. Φυσικά η παρουσία του Nic Cage για ακόμη μια φορά θα λειτουργήσει είτε ως πόλος έλξης είτε σαν αποτρεπτικός παράγοντας για τους θεατές. Για μένα προσωπικά η παρουσία του εδώ απλά πιστοποιεί το γεγονός ότι ο Νικόλας βρίσκεται σε ανοδική πορεία ύστερα από την ερμηνεία του στο MANDY του Panos Cosmatos. Αυτό το σινεμά τρόμου, ψυχεδέλειας και παράνοιας δείχνει να του ταιριάζει απόλυτα !

Πάντως για να είμαι ειλικρινής βλέποντας το φιλμ σε αρκετές περιπτώσεις έπιασα τον εαυτό μου να αναλογίζεται τι καλά θα ήταν αν η αγαπημένη μου ιστορία του Lovecraft είχε αποδοθεί από έναν σκηνοθέτη όπως είναι για παράδειγμα ο Robert Eggers και είχε αντιμετωπιστεί με τρόπο που θα παραπέμπει σε ταινίες όπως τα THE WITCH και THE LIGHTHOUSE. Διάολε η προοπτική του να δω μια μεταφορά του ‘Χρώματος‘ σε μια ταινία που με εξαίρεση το ίδιο το χρώμα όλα τα υπόλοιπα θα είναι σε ασπρόμαυρες αποχρώσεις και που η πλοκή θα εκτυλίσσεται κάπου στο 1800 είναι μια σκέψη που με εξιτάρει ! Ίσως πλέον να φαντάζει και ως μια χαμένη ευκαιρία…

Όμως θα ήταν άδικο να κρίνω το όραμα του Richard Stanley έχοντας ως βάση το δικό μου ‘όραμα‘. Στην τελική με το The Color out of Space γινόμαστε μάρτυρες της επιστροφής ενός μοναδικού σκηνοθέτη που ο σύγχρονος indie κινηματογράφος έχει απόλυτη ανάγκη το ‘χρώμα‘ του. Και αν όντως ο Stanley κατορθώσει να συνεχίσει να εξελίσσει περαιτέρω το όραμα του και με άλλες ταινίες βασισμένες στην μυθολογία του H.P.Lovecraft, όπως έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να κάνει, δηλώνω απόλυτα πρόθυμος να τον ακολουθήσω μέσα στα επόμενα κεφάλαια του.

Βαθμολογία : Μετά από αυτή την ταινία ΔΕΝ θα εμπιστευτείς ποτέ ξανά ένα αλπακά…